Niekwestionowana gwiazda
Miś to nie jest po prostu miś. Pluszowy miś jest personą ważną w świecie filmu, literatury i reklamy, a nawet inspiracją dla projektantów mody i dizajnerów. Niektóre misie stały się ikonami – Miś Paddington, Kubuś Puchatek i Yogi. Nie można zapomnieć o naszych misiach Uszatku i Colargolu – ten ostatni narodził się we Francji, ale znany jest przede wszystkim z filmów wytwórni Se-ma-for.
Miś pluszowy firmy Steiff , ok. 1910–1912. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs/Christophe Dellière.
Jedna z gablot wystawy: po lewej miś "ciasteczkowy". Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs.
Narodziny misia
Ten epokowy fakt zawdzięczamy prezydentowi Stanów Zjednoczonych Theodore’owi Rooseveltowi, który w 1902 roku odmówił podczas polowania zastrzelenia bezbronnego niedźwiadka. Fakt ten został szeroko odnotowany, a niejaki Morris Michtom stworzył natychmiast zabawkę, która okazała się wielkim sukcesem komercyjnym i tak narodził się Teddy Bear (Teddy od imienia prezydenta). W Europie o karierę misia zadbała Margarete Steiff, która wraz ze swoim siostrzeńcem Richardem stworzyła pierwszego misia z ruchomymi łapkami. Zabawka stała się szalenie popularna w Niemczech. Nieco później Niemcy stały się wiodącym producentem misiów na świecie. Firma Steiff działa zresztą z powodzeniem do dziś.
Miś pluszowy, ok. 1930-1940. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs.
Plakat: Tous les soirs. Cirque d’Hiver. Les ours sibériens, autor Charles Lévy, Stany Zjednoczone, koniec XIX wieku. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs.
Od okrucieństwa do miękkości
Kuratorka Anne Monier Vanryb snuje opowieść nie tylko o misiach, ale też o niedźwiedziach – zwierzętach, które fascynowały ludzkość od zarania – stąd obecność na wystawie reprodukcji rysunków z Lascaux, obrobionych niedźwiedzich zębów z czasów późniejszych czy wreszcie smutnych zdjęć niedźwiedzi zniewolonych w cyrkach.
Fragment instalacji artysty Charlemagne Palestine. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs.
Instalacja artysty Charlemagne Palestine. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs.
Obiekty i rozwój
Na wystawie można prześledzić rozwój „misiowej” produkcji – od misi wypełnionych słomą po mięciutkie współczesne przytulanki. Szczególnym „krokiem milowym” było powstanie w okresie II wojny światowej misi „Wendy Boston” – znacznie miększych od poprzedników. Oglądając wystawę, dowiesz się też, że brytyjski pediatra i psychoanalityk Donald Woods Winnicott (1896-1971) w swojej teorii obiektu przejściowego docenił rolę pluszowego misia w rozwoju dziecka.
Słynna kurtka z pokazu kolekcji Jeana-Charles`a de Castelbajaca "Arche de Noé", 1988. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs/Jean Tholance.
Black Teddy Bear Coat and Belt, Moschino, jesień-zima 1988-1989. Zdjęcie: © Les Arts Décoratifs.
W muzeum i na wybiegu
Miś inspirował też artystów i projektantów mody. Jedno z pomieszczeń jest w całości poświęcone twórczości amerykańskiego artysty Charlemagne Palestine, który tworzy instalacje właśnie z misi. Na wystawie zobaczysz też „misiowe ubrania” zaprojektowane przez Jeana-Charles’a de Castelbajaca i Jeremy’ego Scotta oraz pluszaki sygnowane przez znane domy mody, takie jak Christian Dior, Hermès i Louis Vuitton.
Gdzie i kiedy
Narracja ekspozycji „Mój pluszowy miś” jest interesującą opowieścią o dziejach pluszowego misia, fascynacji, którą budzi i jego powszechnej obecności w naszym życiu i kulturze. Wystawę można oglądać do 22 czerwca w Musée des Arts Décoratifs, które znajduje się tuż obok Luwru. Może warto przełamać powagę studiowania Nike z Samotraki i Mony Lisy oglądaniem pluszaków? Zostawiamy to Wam do rozważenia.
Zobacz także:
W cieniu Niemeyera: brazylijski design dzisiaj
Poznajcie francuskich mistrzów recyclingu, czyli paryską firmę Maximum. Oni inspirują!
