Burzliwa historia hotelu Cracovia
Cracovię zaprojektował zespół pod kierunkiem architekta Witolda Cęckiewicza. Hotel otwarto w 1965 roku. Był wówczas jednym z największych i najnowocześniejszych hoteli w Polsce. Kompleks hotelu Cracovia i sąsiadującego z nim kina Kijów, również projektu Witolda Cęckiewicza, jest wartościowym przykładem powojennego modernizmu w skali Krakowa i Polski.
W 2011 roku hotel kupiła spółka Echo Investment, która planowała zbudować w tym miejscu centrum handlowe. Pomysł dewelopera nie spodobał się władzom Krakowa, jego mieszkańcom i aktywistom. W 2016 roku Cracovia została wpisana do rejestru zabytków. W grudniu 2016 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego odkupiło od dewelopera hotel Cracovię na rzecz Muzeum Narodowego w Krakowie.
W kwietniu 2023 Muzeum Narodowe w Krakowie wraz z krakowskim oddziałem SARP ogłosiło konkurs na przebudowę Cracovii do funkcji instytucji kultury: Muzeum Designu i Architektury oraz Modelowego Centrum Wspierania Przemysłów Kreatywnych.
Muzeum Designu i Architektury zaprojektuję Biuro Lewicki Łatak
Projekt krakowskich architektów otrzymał I nagrodę w konkursie. Według jury architekci zaproponowali najbardziej atrakcyjne rozwiązania architektoniczne i zagospodarowania terenu.
Koncepcja przebudowy hotelu Cracovia na Muzeum Designu i Architektury według Biura Lewicki Łatak. Zdjęcie: materiały prasowe
W uzasadnieniu czytamy: "zaproponowane udostępnienie poziomu -1 dla funkcji instytucji kultury przy jednoczesnym udostępnieniu na te funkcje także obniżonego poziomu przed budynkiem i za nim, daje Cracovii i miastu nową wartość funkcjonalną i przestrzenną...Najlepiej ze wszystkich prac uzyskano sprawność funkcjonalno-przestrzenną przestrzeni i pomieszczeń nowego budynku. Najlepiej rozwiązano proekologiczne i energooszczędne zagadnienia przy uwzględnieniu specyfiki obiektu unikalnego pod względem struktury, elewacji i detalu."
Jurorzy podkreślali także realność i optymalizację ekonomiczną przyjętych rozwiązań pod kątem budżetu inwestycji.
Co będzie w dawnej Cracovii?
Muzeum Narodowe w Krakowie w dawnej Cracovii planuje stworzyć Muzeum Architektury i Designu. Znajdą się tu przede wszystkim sale wystawowe z ekspozycją prezentującą dokonania polskiej architektury i wzornictwa XX i XXI wieku, poświęcone dwóm dziedzinom kultury współczesnej, które nie były dotąd szerzej prezentowane w krajowym muzealnictwie.
Zgodnie z opracowaną koncepcją programową powstanie tu także Modelowe Centrum Wspierania Przemysłów Kreatywnych, czyli miejsce dla pracy branży kreatywnej. Centrum ma prowadzić działalność edukacyjną, popularyzatorską, badawczą i promocyjną rozmaitych aspektów designu takich jak przede wszystkim projektowanie produktu, projektowanie graficzne, projektowanie cyfrowe, projektowanie społeczne, moda, transport, wysokie technologie, projektowanie dla przyszłości.
Muzeum Designu i Architektury w budynku dawnej Cracovii ma jeszcze jeden zasadniczy walor - pozwoli odzyskać dla mieszkańców kluczowy fragment Krakowa i stworzyć między budynkami Cracovii i muzeum nowe forum kultury. Tak zapowiada dyrektor muzeum, Andrzej Szczerski.
Lokalizacja ma ważny charakter w pejzażu architektonicznym miasta: Cracovia znajduje się przy reprezentacyjnej Alei Trzech Wieszczów, w jej centralnym fragmencie, stanowiąc dopełnienie kompleksu monumentalnych gmachów, pełniących funkcje kulturalne i edukacyjne (m.in. Akademia Górniczo-Hutnicza, Uniwersytet Rolniczy, Biblioteka Jagiellońska, Muzeum Narodowe w Krakowie).
Wyniki konkursu na koncepcję przebudowy hotelu Cracovia
Wyniki poznaliśmy 17 listopada 2023 roku. Pierwsze miejsce, jak już wspominaliśmy, zdobyło Biuro Projektów Lewicki Łatak (zespół w składzie: Dariusz Herman, Piotr Lewicki, Kazimierz Łatak, współpraca: Artur Gibas, Eryk Kozicki, Piotr Lewicki II, Piotr Łatak, Piotr Madej, Laura Minicka, Alfred Nowina-Konopka, Patrycja Rogalska, Olga Szela, Agnieszka Zajączkowska, Agnieszka Łatak-Woźniak).
Drugą nagrodę przyznano pracowni JSK Architekci za minimalistyczną ingerencję w istniejący zespół obiektów dawnego hotelu Cracovia.
Trzecią nagrodę zdobyło biuro Heinle, Wischer und Partner Architekci za trafne i pełne wrażliwości rozwiązania.
Wyróżnienia przyznano konsorcjum czterech biur: Studio Woodroffe Papa, Gόmez Platero Arquitectos, Architekt Wojciech Fudala oraz JBA - Justyna Boduch Atelier, a także pracowni P2PA.
