Wejście do domu artysty jest bez wątpienia najbardziej osobistym i intymnym sposobem na nawiązanie kontaktu z jego twórczością. Oglądanie dzieł w muzeach lub reprodukcji w albumach pomaga w poszukiwaniu dla niej wspólnego mianownika lub pomaga odkryć powtarzające się w niej motywy, ale nie da się tego porównać z przebywaniem w miejscu, w którym pracował, jadł i spał.
Obecnie wiele fundacji zajmujących się spuścizną po artystach stara się zachować lub odnowić domy i pracownie, w których mieszkali twórcy. I bardzo dobrze, bo czy jest lepszy sposób, aby zrozumieć, jak żyli, w jakim otoczeniu wzrastali albo prowadzili dorosłe życie?
Niektóre domy są wspaniale zachowane i odzwierciedlają czas i warunki, w których artysta żył i pracował (czy był bogaty czy biedny? pracował przy lampie oliwnej czy w plenerze?). A to pozwala odkryć, co miało wpływ na jego twórczość i czy znalazło to odzwierciedlenie w jego twórczości.
Przedstawiamy 11 domów najsłynniejszych artystów na świecie, które można zwiedzić. Podajemy też wskazówki, jak to zrobić.
Ghost Ranch w Abiquiú - dom Georgii O’Keeffe. Zdjęcie: dzięki uprzejmości Georgia O`Keeffe Museum/Krysta Jabczenski
Georgia O’Keeffe (Abiquiú, stan Nowy Meksyk, USA)
Ghost Ranch w Abiquiú, dolinie w północnej części Nowego Meksyku w Stanach Zjednoczonych, było letnią siedzibą artystki. Tu Georgia O’Keeffe czuła się najbardziej jak w domu, czemu dała wyraz, często uwieczniając to miejsce na obrazach.
Siedziba, której architektura w stylu indiańsko-kolonialnym czerpie z otoczenia, została zbudowana około 1744 roku, ale popadła w ruinę. O’Keeffe kupiła ją w 1945. Przez następne cztery lata nadzorowała jej gruntowną renowację, która zmieniła dom w oazę spokoju i wyciszenia. Artystka znajdowała tu natchnienie do pracy. Dom wypełniała osobistymi skarbami, takimi jak kawałki skał i kości znalezione w okolicy.
Kiedy najlepiej zwiedzać Ghost Ranch. Jak zarezerwować bilety?
Dom Salvadora Dali w Portlligat. Zdjęcie: Dzięki uprzejmości Fundació Gala-Salvador Dalí, Figures, 2023
Salvador Dali (Portlligat, Hiszpania)
Asymetryczny budynek nad zatoką Portlligat, kojarzący się z labiryntem, to dom Salvadora Dali. Na początku była to zwyczajna rybacka chata, którą artysta stopniowo rozbudowywał. Jak w przypadku każdej struktury biologicznej… każdy nowy impuls w naszym życiu pobudził powstanie nowej komórki, swojego pokoju – tak to kiedyś zdefiniował.
W ciągu czterdziestu lat dodawał nowe skrzydła, aby jeszcze bardziej powiększyć dom. Rozbudował go m.in. o małą bibliotekę i salon, warsztat, jadalnię i sypialnie – wszystkie o pobielonych murach z cegieł i kamieni. Jak w obrazach Dalego, tu też jest mnóstwo zaskakujących geometrycznie kształtów i surrealistycznych elementów: naprzemienne dachy, zakrzywione wejścia i wykonane na zamówienie okna o różnej wielkości i kształcie, z których każde zapewnia inny punkt widokowy na ciemnoniebieskie wody zatoki.
Jak można zwiedzać dom Salvadora Dali w Portlligat?
.jpg_p.jpg)
Dom Vanessy Bell i Duncana Granta. Zdjęcie: dzięki uprzejmości The Charleston Trust/Lee Robbins
Vanessa Bell i Duncan Grant (Charleston, East Sussex, Wielka Brytania)
Charleston, XVII-wieczny dom wiejski należący do malarzy Vanessy Bell (zm. 1961) i Duncana Granta (zm. 1978), był czymś więcej niż domem. To także miejsce spotkań największych twórczych umysłów XX wieku. Bell i Grant ozdobili każdy centymetr budynku, malując farbami meble, ceramikę, tekstylia i każdą powierzchnię, jaką można sobie wyobrazić… A jeśli gdzieś nie użyli farby, posłużyli się tkaninami własnego projektu. Głównym źródłem inspiracji były włoskie freski i malarstwo postimpresjonistyczne.
Tu znajdziesz informacje o zwiedzaniu domu Vanessy Bell i Duncana Granta.
Casa Azul - dom Fridy Kahlo. Zdjęcie: Getty Images/Andrew Hasson
Frida Kahlo (Miasto Meksyk)
Słynna Casa Azul, położona w dzielnicy Coyoacán, jest niczym kobaltowa szkatułka na biżuterię. Ozdobiona akcentami czerwieni i ciemnej zieleni, idealnie oddaje istotę wspaniałej Fridy Kahlo. Artystka spędziła tu całe życie: tutaj się urodziła, mieszkała, pracowała, przebywała z mężem Diego Riverą, a później zmarła (1954 rok). Dom został przekształcony w muzeum, które przechowuje i wystawia obrazy oraz artefakty z codziennego życia Kahlo – jej ubrania, fotografie, biżuterię, wózek inwalidzki… - w otoczeniu oryginalnych mebli. Pełno tu dzieł jej i Diego Riviery, a także meksykańskich twórców ludowych.
Godziny otwarcia Casa Azul i rezerwacja biletów.
Dom Vincenta van Gogha w Londynie. Zdjęcie: Theo Christelis
Vincent van Gogh (Londyn, Wielka Brytania)
W latach 1873–1874 Vincent van Gogh mieszkał w georgiańskim domu szeregowym w Brixton w Londynie. Pracował wtedy jako sprzedawca dzieł sztuki w pobliskiej galerii. Obecnie dom przy 87 Hackford Road, pieczołowicie odrestaurowany, jest otwarty dla zwiedzających. Można się tu przekonać, jaki wpływ miał pobyt w Londynie na późniejszą twórczość Van Gogha oraz zobaczyć napisane przez niego listy. Dom nie tylko prezentuje dzieła holenderskiego malarza i dokumentuje czas spędzony przez niego w stolicy Anglii, ale także służy jako przestrzeń dla wschodzących talentów: malarzy, pisarzy i projektantów.
Tu znajdziesz informacje o zwiedzaniu domu Vincenta van Gogha.
Dom Joana Miró w Hiszpanii. Zdjęcie: Jaume Boldú
Joan Miró (Mont roig del Camp, Hiszpania)
Pola, rozległa posiadłość z pięknym siedliskiem, piwnicą na wino, kurnikiem, podwórzem, pracownią i kaplicą... Łatwo zrozumieć, dlaczego artysta Joan Miró spędzał lato w Mas Miró w Hiszpanii – gospodarstwie zajmującym się uprawą karobu. Budynki, których historia sięga XVIII–XX wieku, nadal są otoczone oryginalną roślinnością, w tym majestatycznymi drzewami eukaliptusowymi. Pracownię Miró, ze wspaniałymi sklepieniami w katalońskim stylu oraz posadzką z terakoty, pozostawiono w niezmienionym stanie. Na jej ścianach widać nawet szkice wykonane ręką artysty.
Godziny zwiedzania Mas Miró i rezerwacja biletów.
Dom Jacksona Pollocka i Lee Krasner. Zdjęcie: Dzięki uprzejmości Pollock-Krasner House
Pollock-Krasner (Springs, stan Nowy Jork, USA)
Kiedy w 1945 roku słynny malarz, przedstawiciel abstrakcyjnego ekspresjonizmu poślubił malarkę i twórczynię kolaży Lee Krasner, para wymieniła dzieła sztuki z Peggy Guggenheim na pożyczkę na zakup małego budynku z cedrowym gontem w Springs, miasteczku na Long Island. Przy tym wiejskim domu, położonym nad zatoczką Accobonac, stoi stodoła, która Pollockowi i Krasner służyła jako pracownia – jej podłoga pokryta jest plamami farby ze słynnych dzieł Pollocka. W domu, w którym Krasner mieszkała do końca lat 80., zatrzymał się czas. Książki na półkach i naszyjniki w sypialni pozostawiono tak jak w dniu jej wyprowadzki, podobnie jak zdjęcia rodzinne, obrazy i grafiki obojga artystów.
Kiedy najlepiej zwiedzać dom Jacksona Pollocka i Lee Krasner. Jak zarezerwować bilety?
Muzeum i dom Pablo Picasso w Maladze. Zdjęcie: Jose Aznar
Pablo Picasso (Malaga, Hiszpania)
Malarz kubista Pablo Picasso urodził się w Maladze w Hiszpanii w 1881 roku, w sercu miasta, przy Plaza de la Merced. Choć pod tym adresem spędził tylko pierwsze dwa lata życia, on i jego rodzina pozostali w Maladze i na Plaza do 1895 roku. Dom należący do rodziny i miejsce narodzin Picassa został uznany za zabytek przez króla i królową Hiszpanii w 1998 r. (wtedy obiektem zarządzała fundacja Picasso Foundation). Odwiedzający budynek mogą zobaczyć jedną z najbardziej kompletnych i imponujących kolekcji jego dzieł, a także ponad 3000 dzieł innych artystów, m.in. Francisa Bacona, Maxa Ernsta, Joana Miró i wielu innych.
Tu znajdziesz informacje o zwiedzaniu domu Pablo Picasso w Maladze.
Dom Pierre’a-Auguste’a Renoira w Essoyes. Zdjęcie: Patrick Maille
Pierre-Auguste Renoir (Essoyes, Francja)
Odwiedzający wakacyjny dom Pierre’a-Auguste’a Renoira w Essoyes, małej wiosce w Szampanii we Francji, szybko odkrywają piękno miejsca, z którego czerpał inspirację ten francuski mistrz impresjonizmu. Budynek, który malarz kupił w 1896 r., pozostał w rodzinie do 2012 r. Wtedy to jego wnuki zwróciły się do władz miasta i fundacji zajmującej się dziedzictwem kulturowym o pomoc w gruntownym remoncie i przywróceniu posiadłości dawnej świetności, aby mogli się nią cieszyć miłośnicy sztuki. Oprócz domu i ogrodu warto pospacerować także po okolicy, żeby zobaczyć miejsca ważne dla malarza i znajdujące odbicie w jego dziełach, m.in. rzekę (często malował modelki podczas kąpieli w niej), winnice i długie ścieżki spacerowe.
Kiedy najlepiej zwiedzać dom Renoira? Jak rezerwować bilety?
Dom Donald Judd. Zdjęcie: Dzięki uprzejmości Judd Foundation/Charlie Rubin
Donald Judd (Nowy Jork, USA)
Dom i pracownia słynnego rzeźbiarza i krytyka sztuki Donalda Judda przy 101 Spring Street na Manhattanie to w takim samym stopniu dzieła sztuki, jak znajdujące się w nich przedmioty. Rezydencja i pracownia są traktowane jako miejsce narodzin idei „permanent installation” (stałej instalacji), zgodnie z którą usytuowanie dzieła jest równie ważne jak samo dzieło. Na pięciu piętrach ikonicznego budynku SoHo rozmieszczone są prace samego Judda wraz z ponad 1000 innych dzieł innych artystów i projektantów oraz przedmiotów, które zgromadził podczas podróży. W 2013 przeprowadzono niezbędną renowację, żeby zachować dziedzictwo rzeźbiarza dla przyszłych pokoleń. Obecnie fundacja Judd Foundation oferuje oprowadzanie po domu przez artystów, dzięki czemu można lepiej poznać życie i twórczość Judda.
Kiedy najlepiej zwiedzać dom Donalda Judda? Jak rezerwować bilety?
Dom Claude Moneta. Zdjęcie: Dzięki uprzejmości Maison et Jardins Claude Monet Giverny
Claude Monet (Giverny, Francja)
Francuski malarz impresjonista Claude Monet spędził ponad cztery dekady w swoim domu w Giverny, małej wiosce nad Sekwaną w Normandii, godzinę na północny zachód od Paryża. Od 1883 r. aż do śmierci w 1926 r. mieszkał i pracował w typowym francuskim domu w wiejskim stylu, pomalowanym na jasny róż i ozdobionym okiennicami w szmaragdowym kolorze (w tym samym odcieniu co słynny japoński most w ogrodzie malarza), pokrytym winoroślą i pnącymi kwiatami. Monet przekształcił ten niegdyś opuszczony budynek w centrum swojego życia i pracy. Pielęgnował wspaniały ogród – uważał, że najlepiej mu się pracuje w otoczeniu natury – i skrupulatnie dobierał gatunki roślin, m.in. wierzby płaczące przy stawie i ukochane przez niego lilie wodne, które pojawiają się w niektórych z jego najbardziej znanych dzieł. Dziś zwiedzający mogą spacerować po tym zielonym zakątku i domu malarza, aby odkryć, gdzie Monet wykonał niektóre ze swoich najbardziej spektakularnych dzieł.
Tutaj znajdziesz informacje o zwiedzaniu domu Claude Moneta w Giverny.
Artykuł ukazał się oryginalnie na AD US
