Bezpłatne spacery architektoniczne
W 2019 roku Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki (NIAiU) stworzył „Mozaikę lokalnych tożsamości”, czyli podręczną mapę, na której znalazły się obiekty architektoniczne z całej Polski. Mapa była zwieńczeniem serii wystaw „Tożsamość. 100 lat polskiej architektury”. Najnowsza wersja mapy, zarówno w wersji cyfrowej (dostępna online), jak i papierowej prezentuje przełomowe realizacje powstałe po 1989 roku.
Kolejnym krokiem zbliżającym do poznania polskiej architektury jest doświadczenie ich przestrzeni na żywo. Z tej okazji NIAiU zaplanował cykl bezpłatnych spacerów, podczas których uczestnicy będą mogli poznać bliżej projekty powstałe w ciągu ostatnich 35 lat i porozmawiać z ich twórcami.
Celem cyklu spacerów jest tworzenie przestrzeni do rozmowy i budowanie świadomości na temat wartości lokalnej architektury oraz przestrzeni wspólnych. Podczas spotkań razem z twórcami projektów oraz zaproszonymi gośćmi, uczestnicy będą przyglądać się temu, jak stworzone przestrzenie działają i zmieniają się.
Udział w wydarzeniach jest bezpłatny, ale na każde spotkanie obowiązują zapisy. Szczegółowe będą publikowane na stronie NIAiU na 2 tygodnie przed terminem wydarzenia.
Realizacje, które odwiedzimy w ramach spacerów architektonicznych:
- 22 czerwca (sobota) | Targ w Błoniu z Aleksandrą Wasilkowską i gościnnym udziałem Zenona Reszki (Burmistrz Gminy Błonie) i Elżbiety Drapały (ZUK Błonie)
- 13 lipca (sobota) | Most Europejski w Siekierkach z Tomaszem Maksymiukiem (MXL4 Architekci) i Igorem Szakowskim (UM Województwa Zachodniopomorskiego)
- 25 sierpnia (niedziela) | Enklawa przyrodnicza Bobrowisko w Starym Sączu z Anną Szewczyk-Świątek i Wojciechem Świątkiem (55Architekci)
- 7 września (sobota) | Pomosty nad Jeziorem Słupeckim z Pawłem Grobelnym
- II połowa września| Modernizacja Uniwersytetu Rzeszowskiego z Maciejem Trybusem (S.T. Architekci)
- 5 października (sobota) | Zespół zabudowy wielorodzinnej Mieszkanie plus w Łowiczu z Rafałem Mazurem i Łukaszem Gajem
- 20 października (niedziela) | Muzeum Ognia w Żorach z Barbarą i Oskarem Grąbczewskimi (OVO Grąbczewscy Architekci)
Targ w Błoniu
Nowa odsłona Targu w Błoniu to przykład dobrej, lokalnej architektury, służącej codziennemu życiu mieszkańców. Propozycja wpisania targowiska w centralną przestrzeń miasta jest odpowiedzią na zanikanie tej formy handlu. Projekt Aleksandry Wasilkowskiej znalazł się na shortliście obiektów nominowanych do jednej z najbardziej prestiżowych nagród architektonicznych: Mies van der Rohe Award 2024. W ubiegłym roku projekt został wyróżniony Grand Prix Nagrody Architektonicznej Polityki.
Most Europejski w Siekierkach
Projekt pracowni MXL4 (arch. Tomasz Maksymiuk we współpracy z arch. Aleksandrą Cegielską) uruchamia dialog pomiędzy historią i współczesnością. Architekci zachowali oryginalne przęsła mostu, podkreślając jego zabytkową strukturę. Platforma widokowa, wyraźnie kontrastująca z częścią historyczną, tworzy punkt obserwacyjny oraz miejsce spotkań dla mieszkańców i odwiedzających. Most przebiega nad rozlewiskami starorzecza Odry, stanowiącego siedlisko ptaków i obszar o ogromnej wartości przyrodniczej. Teren inwestycji jest częścią Cedyńskiego Parku Krajobrazowego i obszaru Natura 2000.
Enklawa przyrodnicza Bobrowisko w Starym Sączu
Kładka nad rewirem bobrów to odpowiedź studia 55Architekci na niedostatek przestrzeni publicznych w mniejszych miejscowościach. Prosta bryła i naturalne materiały łączą obiekt z otoczeniem. Ścieżka, z elementami edukacyjnymi, pozbawiona balustrad wymusza na zwiedzających uważność i umożliwia spotkanie z przyrodą. Sekwencja kładek zwieńczona jest dwiema altanami obserwacyjnymi. Głównym założeniem projektu było udostępnienie walorów przyrodniczych w widłach Dunajca i Popradu przy zachowaniu nieinwazyjnego charakteru obiektu.
Pomosty nad Jeziorem Słupeckim
Złączone ze sobą drewniane okręgi oraz platforma widokowa usytuowana w pobliżu Kopca Szwedzkiego – w tym przypadku mała architektura pozwala nam podziwiać naturę z niedostępnych dotąd miejsc. Pomosty nad Jeziorem Słupeckim, minimalistyczny projekt Pawła Grobelnego otrzymał nagrodę „Property Design Award 2024” w kategorii „Najlepsza przestrzeń publiczna w Polsce”.
Modernizacja Uniwersytetu Rzeszowskiego
Projekt modernizacji i rozbudowy głównego gmachu Uniwersytetu Rzeszowskiego to przykład harmonijnego połączenia tradycji z nowoczesnością. Głównym celem inwestycji było dostosowanie obiektu do współczesnych standardów użytkowych, przy jednoczesnym podkreśleniu jego kulturowego znaczenia dla lokalnej społeczności. Budynkowi nadano nowy wyraz architektoniczny poprzez pionowe podziały filarów zwieńczonych linią gzymsu.
Zespół zabudowy wielorodzinnej Mieszkanie plus w Łowiczu
Białe, oszczędne w formie bryły ułożone w kształcie litery C to przykład funkcjonalnego osiedla z przestrzenią wspólną zaplanowaną w samym jego sercu. Rafał Mazur i Łukasz Gaj zadbali o te atuty mieszkań, które na rynku komercyjnym bywają zaniedbywane: efektywne wykorzystanie metrażu, ustawność pomieszczeń oraz możliwość naturalnego wietrzenia.
Muzeum Ognia w Żorach
Miedziane blachy, z których wykonana jest elewacja, przywołują skojarzenie z płomieniami ognia. Budynek upamiętnia historię pożarów niszczących miasto Żory i tym samym staje się symbolem tego miejsca. Projekt pracowni OVO Grąbczewscy to też ukłon w stronę lokalnego przemysłu regionu, opierającego się na hutach i kopalniach.
