NOSPR to jedna z najlepszych orkiestr symfonicznych w Polsce i jedna z najdoskonalszych akustycznie sal koncertowych w Europie. To właśnie tu, już 26 lutego odbędzie się premiera spektakularnego widowiska, którego pomysłodawczynią jest Ewa Bogusz-Moore, dyrektor naczelna i programowa NOSPR.
Nad akustyką sali NOSPR czuwał mistrz w swoim fachu - Yasuhisa Toyota z Nagata Acoustics, mający w portfolio realizacje dla najlepszych sal koncertowych świata. Zdjęcie: Radosław Kaźmierczak
Do współpracy nad projektem nowoczesnej interpretacji "Harnasi" Karola Szymanowskiego, Bogusz-Moore zaprosiła wybitnych twórców: ikonę tańca współczesnego Wayne’a McGregora i wielokrotnie nagradzanego artystę wizualnego Bena Cullena Williamsa.
Prezentacja baletu Szymanowskiego wiązała się z redefinicją możliwości, które oferuje scena NOSPR - w pierwotnym zamyśle nie była ona przeznaczona do przedstawiania utworów, którym towarzyszy akcja sceniczna. Jednak dzięki wykorzystaniu nowoczesnych technologii, to, co zdawało się niemożliwe, stało się możliwe.
Artyści stworzyli "A Body for Harnasie", sięgając po narzędzia cyfrowe oraz potencjał algorytmów sztucznej inteligencji. Dlatego na scenie oprócz orkiestry NOSPR, Chóru Opery i Filharmonii Podlaskiej oraz tenora Andrzeja Lamperta, pojawi się zupełnie nowy element: ogromnych rozmiarów przestrzenna instalacja wideo, która będzie unosiła się nad estradą.
- Na pozostającej w ciągłym ruchu rzeźbie kinetycznej wyświetlona zostanie specjalnie stworzona warstwa wideo z udziałem tancerzy w choreografii Wayne’a McGregora. Obraz nie jest jednak dosłowny – podlega nieustannym przekształceniom przez sztuczną inteligencję, wytrenowaną na wielu godzinach nagrań tatrzańskich krajobrazów oraz tysiącach zdjęć z Podhala. W naszym projekcie eksperymentujemy, jak AI może wpłynąć na nieoczywistość tego, co widzimy - mówi Ewa Bogusz-Moore.
A Body for Harnasie
– Nie mam wątpliwości, że Szymanowski byłby tym projektem podekscytowany i może nawet nieco zaskoczony - mówi Wayne McGregor, reżyser i choreograf, jedna z największych światowych gwiazd tańca współczesnego. Od 30 lat pełni funkcję dyrektora artystycznego Company Wayne McGregor. Jest też choreografem rezydentem The Royal Ballet i dyrektorem ds. tańca Biennale w Wenecji, a szeroka publiczność może kojarzyć jego nazwisko z niektórych teledysków Radiohead, do których tworzył choreografię.
Podstawą projektu jest choreografia wykonywana przez troje tancerzy odgrywających role głównych bohaterów baletu Szymanowskiego.
- Szymanowski jako kompozytor i jako artysta rozumiał i cenił przekształcenia. Zamiast zamykać Harnasiów w sztywnych ramach libretta, chciał, by kolejne interpretacje stale ewoluowały, zmieniały kształt i były formowane przez czasy, w których dzieło odczytywane będzie na nowo. Szymanowski wiedział, że aby jego sztuka pozostała żywa dla przyszłych pokoleń, konieczna jest otwartość na nowe formy wyrazu i współpracy – formy, jakich w czasie, gdy powstawała jego muzyka, jeszcze nie znano. Żywotność jest cechą teraźniejszości – podkreśla Wayne McGregor.
Muzyczną oprawę projektu stworzył Edward Gardner, brytyjski dyrygent, który od lat zna i ceni muzykę Szymanowskiego. Miał okazję współpracować z Ewą Bogusz-Moore przy realizacji nagrań dzieł Szymanowskiego i Lutosławskiego dla wytwórni Chandos. - Nie wyobrażam sobie bardziej ekscytującej współpracy! Wspólnie z Wayne’em przedstawiamy tętniącą życiem partyturę Szymanowskiego w zupełnie nowy sposób - podkreśla Gardner.
Balet "Harnasie" Karola Szymanowskiego
Prapremiera baletu "Harnasie" Karola Szymanowskiego odbyła się w 1935 roku w Pradze. Rok później wystawiono go w paryskiej Grand Opéra, zaś polska premiera miała miejsce w roku 1938, rok po śmierci Szymanowskiego. Kompozytor jako świadek pierwszej inscenizacji doceniał fakt, że stylizacja unika etnografii, bo jak podkreślał w listach do bliskich, „przecież ja nie chcę wesela na Kurpiach”. W ten sposób stworzył prostą opowieść niesioną potężną siłą samej muzyki, o której ówcześni krytycy wypowiadali się, że jest „boską pieśnią prawieczną”, „symboliczną pieśnią całego ludu”.
Bilety na taką premierę nie są łatwe do zdobycia, warto więc może sprawdzić, co się dzieje w weekend w pobliskim Krakowie?
