Muzeum Nowej Huty w Krakowie zlokalizowane w dawnym kinie Światowid, powstało w 2019 roku w wyniku połączenia w jedną instytucję kultury: Muzeum Historycznego Miasta Krakowa (prowadzącego na os. Słonecznym 16 oddział Dzieje Nowej Huty) oraz Muzeum PRL-u.
Dzięki środkom przyznanym w ramach Programu FEnIKS zostaną tu przeprowadzone prace, które umożliwią stworzenie w dawnym kinie Światowid muzeum nowoczesnego i atrakcyjnego dla zwiedzających.
Modernizacja i rozbudowa
Jednym z głównych wyzwań projektu jest konieczność zachowania zabytkowego charakteru budynku dawnego kina Światowid oraz dobudowanie części podziemnej, która spełni wymogi współczesnego wystawiennictwa.
Po zakończeniu projektu, dostępna powierzchnia na cele kulturalne wzrośnie 3-krotnie z obecnych 1575 metrów kwadratowych do prawie 4400 metrów kwadratowych, umożliwiając stworzenie nowoczesnej wystawy stałej, przestrzeni na wystawy czasowe, sale edukacyjne oraz miejsca spotkań dla mieszkańców (tzw. „przestrzeń sąsiedzka”). Projekt zakłada także osobne wejście do nadbudowy, w której będzie taras widokowy i kino letnie. Kompleksowa rewitalizacja budynku obejmie także fasadę z rekonstrukcją neonu oraz najbliższą okolicę dawnego kina.
W ramach przewidzianej modernizacji w Muzeum Nowej Huty zlikwidowane zostaną bariery architektoniczne - zaplanowano montaż wind i podjazdów dla wózków. Powstanie ścieżka zwiedzania dla osób z niepełnosprawnością wzroku, będzie też dostępna aplikacja z audiodeskrypcją. Natomiast dla osób z dysfunkcją słuchu przygotowana zostanie ścieżka w polskim języku migowym. Będzie też można skorzystać ze ścieżki zwiedzania z językiem prostym dla osób z niepełnosprawnością intelektualną czy problemami komunikacyjnymi.
Wizualizacja modernizacji Muzeum Nowej Huty w Krakowie. Zdjęcie: Materiały prasowe
Wizualizacja modernizacji Muzeum Nowej Huty w Krakowie. Zdjęcie: Materiały prasowe
Wystawa stała
Kompleksowy remont ma potrwać 4 lata, zwieńczeniem prac będzie stworzenie nowoczesnej wystawy stałej.
Wystawa będzie opowiadała historię Nowej Huty i jej mieszkańców, osadzoną w kontekście PRL-u, ale sięgającą także czasów przed budową dzielnicy i współczesności. Głównymi bohaterami będą nowohucianie, których losy stanowić będą główną oś narracyjną wystawy. Będą również przedstawione wydarzenia o znaczeniu ogólnopolskim na przykładzie Nowej Huty, takie jak stan wojenny czy manifestacje rocznicowe. Nie zabraknie też opowieści o kombinacie i warunkach pracy w nim. Historii Nowej Huty nie da się uczciwie i zrozumiale opowiedzieć bez historii PRL-u. Kombinat i miasto miały być emanacją socjalistycznej ideologii.
Opowieść o Nowej Hucie to historia wyjątkowego projektu społecznego, ideowego, architektonicznego. Na wystawie stałej Muzeum Nowej Huty znajdziemy opowieść o systemie komunistycznym w Polsce, o przełomowych z ogólnopolskiej perspektywy wydarzeniach politycznych czy o polskich miesiącach (obrona krzyża, strajki lat 80.). Ekspozycja nie będzie jednak ograniczona jedynie do aspektów politycznych, lecz będzie także skupiała się na życiu codziennym mieszkańców i zmianach społeczno-obyczajowych zachodzących w dzielnicy.
Dawne kino Światowid
Budynek kina, zabytek późnego socrealizmu, został zaprojektowany przez Andrzeja Uniejewskiego. Mieściły się w nim dwie sale kinowe – duża, z balkonem, wyposażona w 680 miejsc (obecnie sala wystaw czasowych) i mała dla 170 osób (obecnie sala edukacyjna), a także obszerne hole, reprezentacyjne klatki schodowe i dwa schrony przeciwlotnicze zlokalizowane w podziemiach.
Kino działało tu do roku 1992. W kolejnych latach budynek zmienił się w miejsce o charakterze handlowo-usługowym. Prowadzono w nim m.in. salon meblowy, firmę komputerową, czy biuro turystyczne. Mimo zmian oraz spowodowanych nimi modyfikacji Światowid zachował oryginalny kształt i posiada wysoką wartość kulturowo-architektoniczną.
W 2006 r. budynek został kupiony przez Gminę Kraków, a od 2008 r. jest w nim prowadzona działalność muzealna. 29 maja 2015 r. kino Światowid zostało wpisane do rejestru zabytków przez Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Budynek znajduje się w obrębie Parku Kulturowego Nowa Huta oraz układu urbanistycznego Nowej Huty, wpisanego do rejestru zabytków w 2004 r.
Kraków czeka na wiele inwestycji kulturalnych. Niedawno, po przebudowie, otwarta została krakowska galeria Bunkier Sztuki. Niecierpliwie czekamy na projekt krakowskich architektów Piotra Lewickiego i Kazimierza Łataka, którzy zaprojektują Muzeum Architektury i Designu w dawnym hotelu Cracovia.
