W kulturze szwedzkiej lagom jest tak samo popularne jak hygge w Danii. Z tą różnicą, że przytulne hygge opanowało świat, a surowsze lagom ma zdecydowanie mniejsze pole rażenia. Co nie znaczy, że poza rodzimym krajem nie ma entuzjastów! My przyglądamy się tej szwedzkiej koncepcji życia i przenosimy jej główne założenia wprost do wnętrz. I nie tylko.
Filozofia lagom
Choć lagom określa się mianem filozofii, to jest to pojęcie bliższe słowom: koncepcja, idea, nurt, styl życia. Pochodzi z języka staronordyckiego, gdzie oznaczało "tyle, ile trzeba". Wprowadzenie tego terminu do języka szwedzkiego miało miejsce już w średniowieczu, a jego wartość podkreślały kolejne okresy historyczne i rozwój społeczny, oparty o równość, sprawiedliwość i umiar. To słowo, którym Szwedzi żonglują przy różnych okazjach, w różnych kontekstach, bo wokół lagom wszystko się tu kręci. A zdarza się nawet, że Szwedzi swój kraj nazywają: "Landet lagom", czyli... kraina lagom.
Styl życia: lagom
Wiernym towarzyszem życia w stylu lagom jest umiar, po prostu. Choć wprowadzenie tej zasady już tak proste nie jest, a już na pewno nie dla każdego.
Szwedzi to jednak specjaliści od harmonijnego, zrównoważonego podejścia do każdej kwestii, od których można się uczyć życia w spokoju. Bo lagom, czyli "w sam raz" pozwala osiągnąć równowagę, skupić się na tym, co istotne i odrzucić to, co spokój zakłóca.
Lagom skutecznie wymyka się wszechobecnej presji, odrzuca nienaturalne tempo życia, oferuje modny dziś reset, ale w wydaniu testowanym przez Szwedów od wieków. Mieszkańcy Szwecji od setek lat powtarzają jednym głosem, że "lagom jest najlepszy" - ma być tak, żeby było akurat, w sam raz, umiarkowanie.
Balans to tu podstawa funkcjonowania. I wcale nie jest tak, że Szwedzi rezygnują z doskonałości, bo nie rezygnują - wybierają jednak doskonałość optymalną i osiąganą w harmonijny sposób, skrojoną na własną, indywidualną miarę. Mniej porównywania się, więcej słuchania własnych potrzeb. Oto sekret lagom: życia w spokoju, harmonii i szczęściu.
Lagom: książki, po które warto sięgnąć
1. "Lagom. Szwedzki sekret dobrego życia" to jedna z najpopularniejszych książek, w całości poświęcona tej szwedzkiej koncepcji. Dla każdego zainteresowanego Szwecją i filozofią, która wypełnia umysły jej mieszkańców to pozycja obowiązkowa! Lagom szyte jest tu na konkretnych przykładach, dialogach wyjętych wprost z ust Szwedów - to ciekawy, socjologiczny wręcz obraz szwedzkiej kultury, w której lagom jest bardzo mocno osadzony.
Autorka tej książki - Lola A. Åkerström analizuje różne aspekty życia w Szwecji i pokazuje, jak lagom wypełnia te poszczególne sfery. Od kulinarnych upodobań Szwedów przez wybory ubrań, po urządzenie wnętrz.
Dla przykładu - szwedzki stół. Bufet z szerokim wyborem różnych opcji każdy zna i każdy określa mianem właśnie "szwedzkiego stołu". Co ten spory wybór ma wspólnego z lagom, które promuje umiar? Możliwość kontroli i decydowania. Ze szwedzkiego stołu, choć obficie zastawionego, Szwed bierze tylko to, co mu odpowiada i w odpowiedniej ilości. Tak, by było w sam raz. Ani za dużo, ani za mało.
2."Lagom. Szwedzka sztuka życia" napisała Linnea Dunne, szwedzka pisarka, dziennikarka i specjalistka od zagadnień związanych z równowagą życia, zdrowiem psychicznym i rozwojem osobistym. Jej publikacja o lagom zyskała popularność jako przewodnik po tej szwedzkiej filozofii. Czytelnikom przybliża w niej szwedzką kulturę i wartości, przy okazji tłumaczy jak lagom wprowadzić do własnego życia i różnych jego aspektów - od pracy, przez relacje, zdrowie, po czas wolny.
Lagom a urządzanie wnętrz
Wnętrza w stylu lagom eliminują to, co zbędne. Rzeczy mają pełnić konkretną funkcję użytkową, albo po prostu przynosić radość, być emocjonalnym dodatkiem, wobec którego nie jesteśmy obojętni (bo jeśli coś jest nam obojętne, to prawdopodobnie w ogóle tego nie potrzebujemy).
Prostota to najważniejsza dekoracja w domu, do którego zaprasza się lagom. Blisko nam tu też do słynnej maksymy: "mniej znaczy więcej", ale nie do końca. Bo lagom to "w sam raz", więc właściwie to - ani mniej, ani więcej - nie oddaje dokładnie ducha lagom.
Umiar to słowo odpowiednie i przy okazji złoty środek do stworzenia domowego azylu, który zapewni harmonię i równowagę. Szwedzi stawiają na przemyślany design. Wybierają przedmioty trwałe, dobrze wykonane, o wartościach ponadczasowych i oczywiście estetyczne, bo Szwecja znana jest z designu funkcjonalnego, ale też skupionego na detalu i estetyce.
Wnętrza w stylu lagom skupione są na funkcjonalnych meblach, ale Szwedzi od dobrego designu oczekują także estetycznych form. Zdjęcie: Getty Images
IKEA w duchu lagom
Szwedzki design to ogromne i wartościowe dziedzictwo, które wciąż ewoluuje. A szwedzcy projektanci nadal wprowadzają innowacje i nowe koncepcje, które definiują światowy design.
Szwecji zawdzięczamy też... ikeowskie meble. Okres powojenny przyniósł boom w projektowaniu mebli w Szwecji. Marki takie jak IKEA, założona w 1943 roku przez Ingvara Kamprada, zaczęły oferować funkcjonalne, nowoczesne i przystępne cenowo meble. A już w latach 70. IKEA stała się światowym liderem w projektowaniu mebli dla mas, oferując produkty, które zdobyły popularność na całym świecie. Ta era związana była z demokratyzacją designu, czyniąc go dostępnym dla wszystkich - to założenia, które jak najbardziej przylegają do koncepcji lagom.
Poza tym IKEA czerpie inspiracje z tradycji wzornictwa skandynawskiego, które podkreśla prostotę, naturalne materiały i funkcjonalność. To także wartości i cechy, które odpowiadają lagom.
Szwedzi mają obsesję na punkcie oświetlenia. Chcą mieć jak najwięcej dostępu do światła naturalnego, a we wnętrzu otaczają się wieloma lampkami, które doświetlają pomieszczenie z wielu punktów. Zdjęcie: Materiały prasowe, www.ikea.com
Lagom w modzie
W myśli koncepcji lagom - Szwedzi wybierają najlepszą jakość, na jaką ich stać. Tyczy się to także zakupów odzieżowych i w tym kontekście też każdy ma swoje osobiste "lagom" - bo dla każdego jakość premium będzie wiązała się z innym dostępnym budżetem.
To podejście sprawdza się także w filozofii szwedzkiej marki H&M, która zdobyła popularność także poza Szwecją, oferując produkty zarówno premium, jak i te w przystępnej cenie. W projektowaniu swoich kolejnych kolekcji H&M często kieruje się zasadami minimalizmu i prostoty, co wpisuje się w estetykę lagom, która promuje równowagę i harmonię poprzez umiar, także w formie i kolorystyce.
Obok jakości ubrań, lagom podpowiada, by szafę wypełniać tym, co sprawdzi w długofalowej perspektywie i odpowie na potrzeby związane z różnymi warunkami pogodowymi. Jak głosi stare, szwedzkie przysłowie `- "Nie ma złej pogody, są tylko złe ubrania" - lagom to umiejętność zaopatrzenia się w taki zestaw ubrań, który będzie optymalny i umożliwiający wyjście z domu w każdą pogodę.
Lagom w pracy
Lagom związane też było (i nadal jest) z kulturą pracy w Szwecji. Równość w miejscu pracy, oddalona od wyniosłej hierarchizacji, to klucz do lepszej współpracy między pracodawcą a pracownikami. Szwedzi znani są także z umiejętnego chwytania balansu między pracą a życiem zawodowym, który pozwala na harmonijne godzenie tych dwóch sfer.
W Szwecji na wysokim poziomie jest także kultura feedbacku - konstruktywna krytyka w pracy przyjmowana jest wręcz entuzjastycznie, bo towarzyszy jej pełne wsparcie.
Lagom wyznacza też standardy "towarzyskości" w Szwecji, którą uznaje się za kraj zdominowany przez raczej chłodne, ale poprawne relacje. Lagom objawia się tu jako szacunek dla cudzej prywatności i zachowanie umiaru w relacjach społecznych. Wylewność, słowotok i mocno ekspresyjne zachowania, zdecydowanie nie wpisują się w koncepcję lagom.
Powyższe aspekty to zaledwie niewielki wycinek opisujący bycie i życie w stylu lagom. Mamy jednak nadzieję, że wystarczający i całkiem lagom, by poczuć się zainspirowanym do zaproszenia tej koncepcji do własnej codzienności.
