Art deco: styl, który ewoluował
Art deco narodził się we Francji w latach 20. XX wieku, jako międzynarodowy styl dekoracyjny we wnętrzach. Początkowo inspiracją była moda Paula Poirota oraz barwne i błyszczące kostiumy Baletu Rosyjskiego Diagilewa. Na kształtowanie się stylu art deco miały wpływ także abstrakcyjne, uproszczone kształty prosto z obrazów malarzy związanymi z kubizmem, futuryzmem czy konstruktywizmem.
Jednak to, co bez apelacyjne odcisnęło piętno i stało się nieodłączną częścią dla art deco, to odkrycia dokonane w grobowca Tutenchamona w Egipcie. Nowa estetyka, czyli wzornictwo egipskie - wpłynęło na zmianę wyglądu nie tylko w stylu ubierania się, ale także odzwierciedliło się w stylu miast i wpłynęło na ich kształt. Moda na art deco rozlała się dosłownie na cały świat od Nowego Jorku po Szanghaj.
We Francji art deco przeniknęło do niemalże wszystkich dziedzin sztuki, od obrazów Tamary Łempickiej po wyroby ze szkła Rene Laliqua. Zaznaczyło także swój wyraz w grafikach i plakatach, gdzie zachwyt dla podróży, szybkości i luksusu ukazany był przy pomocy żywych kolorów i płaskich kanciastych kształtów.
W USA styl art deco charakteryzował się przepychem, fantazją i eskapizmem. Zdjęcie: Getty Images
W USA styl art deco charakteryzował się przepychem, fantazją i eskapizmem. Zainspirowany hollywoodzkimi filmowymi wnętrzami był widoczny wszędzie: w scenografii sztuk wystawianych na Broadwayu, we wnętrzach prywatnych rezydencji aż po architekturę drapaczy chmur.
W amerykańskiej architekturze lat 30. XX wieku można było wszędzie doszukać się egipskich czy azteckich kształtów, połączonych wszechobecną geometrią. Jej ślady widoczne są w takich ikonach architektury jak: Empire State Building, Rockefeller Center czy Chrysler Building.
Styl hollywoodzki emigrował za ocean i znalazł w Europie swoich zwolenników. W Wielkiej Brytanii można go było znaleźć w pełnych przepychu i rozmachu wnętrzach, obitych tapetami z elementami złota.
Akcenty metaliczne, zwłaszcza złote i srebrne, często są wykorzystywane do podkreślania geometrycznych kształtów i dodawania luksusowego wyglądu. Zdjęcie: Getty Images
Art deco: od buduarowego przepychu do eleganckiego funkcjonalizmu
W projektowaniu i umeblowaniu w stylu art deco wyróżnia się dwa odmienne w swojej estetyce style. Jeden to styl Buduar z lat 20., który był: odważny, nowoczesny i reprezentatywny dla ducha tamtego okresu. Tu punktami charakterystycznymi były bardzo luksusowe materiały. Co charakteryzowało ten wyjątkowy styl, który dziś można powtórzyć we współczesnych wnętrzach?
- intensywne kolory, takie jak złoto, czarny, biały, czerwony i szary; dla podbicia efektu używano kontrastujących kombinacji;
- luksusowe i ekskluzywne materiały: welur, jedwab, aksamit, skóra i metal, ale również zdobienia z marmuru, kości słoniowej czy chromu;
- charakterystyczne geometryczne wzory, linie proste i symetryczne kształty, co wprowadzało nowoczesny, futurystyczny aspekt do designu;
- meble tego okresu mają proste, geometryczne kształty, są funkcjonalne i eleganckie o zaokrąglonych, opływowych kształtach, zarówno w meblach, jak i dekoracjach;
- duże lustra i elementy ze szkła były popularne, dodając przestrzeni i elegancji; szklane klosze lamp, stoły i ozdobne detale z szkła były powszechnie stosowane;
- oświetlenie odgrywało ważną rolę w stylu buduarowym; lampy sufitowe, kinkiety i lampy stołowe często posiadały zdobienia geometryczne i były wykonane z metalu, szkła lub porcelany;
- abstrakcyjne wzory, rzeźby i obrazy były popularne w dekoracji wnętrz; motywy egzotyczne oraz te inspirowane sztuką afrykańską czy egipską.
Buduarowe wnętrza to przepych i luksus, który reprezentowany jest przez drogie materiały i elementy takie jak lustra. Zdjęcie: Getty Images
We wnętrzu w stylu art deco warto używać dla podbicia kolorystycznego efektu kontrastujących ze sobą barw. Zdjęcie: Getty Images
Drugi to styl inspirowany projektami Le Corbusierem, czyli elegancki funkcjonalizm lat 30. XX wieku. Wpisywał się on w ducha modernizmu, kładącego nacisk na racjonalne wykorzystanie formy, funkcji i nowoczesnych technologii. To czym charakteryzował się funkcjonalizmu to podkreślanie funkcji, która górowała nad formą. Projektanci i architekci dążyli do stworzenia prostych, praktycznych rozwiązań, eliminując zbędne ozdoby.
W funkcjonalizmie stosowano nowoczesne materiały, takie jak: stal, szkło, beton, aluminium i sztuczne tworzywa. Materiały te były wykorzystywane ze względu na swoją trwałość, łatwość utrzymania czystości i nowoczesny wygląd. Podobnie jak w przypadku lat 20., geometria była nadal ważnym elementem designu. Kształty były proste, często oparte na geometrycznych formach, takich jak: prostokąty, kwadraty i trójkąty.
Funkcjonalizm promował otwartą przestrzeń i elastyczne rozwiązania. Zdjęcie: Getty Images
W funkcjonalizmie unikano zbędnych ozdób, zdobień czy klasycznych detali. Zamiast tego, projektanci skupiali się na minimalizmie i wydobywaniu piękna z funkcji samej rzeczy. Funkcjonalizm promował otwartą przestrzeń i elastyczne rozwiązania. Pomieszczenia miały być przemyślane pod kątem funkcji i codziennego użytku, co często przejawiało się w aranżacjach otwartych planów mieszkalnych.
Meble były projektowane z myślą o ich funkcji. Dominowały proste, ergonomiczne krzesła, stoły i szafki. Materiały używane do produkcji mebli były trwałe i łatwe w utrzymaniu. Wykorzystywano głównie neutralne kolory, takie jak: biel, szarość, czerń i brąz. Kolory te podkreślały prostotę i elegancję projektów.
Art deco we współczesnych wnętrzach
Styl art deco w projektowaniu wnętrz choć popularny głównie w latach 20. i 30. XX wieku, nadal zachwyca i znajduje koneserów swoich nieprzemijających wdzięków. Wnętrze utrzymane w tym stylu charakteryzuje się luksusowym wyglądem, geometrycznymi wzorami, bogatymi materiałami i zdecydowanymi kontrastami. Bogate i intensywne kolory takie jak: złoto, czarny, biały, bordo, fiolet czy butelkowa zieleń dominują w artdecowskiej przestrzeni. Luksusowe i drogie materiały, takie jak marmur, szkło, chrom, lakierowane drewno, a także skóra, jedwab i welur są wyznacznikiem dla tego stylu. Kombinacje tych materiałów tworzyły i nadal tworzą efektowne i eleganckie wnętrza.
Neutralne kolory, takie jak: biel, szarość, czerń i brąz, podkreślają prostotę i elegancję mebli i dodatków w stylu Art deco. Zdjęcie: Getty Images
Geometryczne wzory linie proste, trójkąty, romby i kręgi tworzą złożone i estetyczne kompozycje zarówno na ścianach, jak i w meblach czy dekoracjach. Meble charakteryzujące się geometrycznymi kształtami, opływowymi liniami, a także bogatymi zdobieniami (lakierowane drewno, aksamit czy skórę do tapicerowania) powinny znaleźć się w artdecowskiej przestrzeni.
Oświetlenie odgrywa niezwykle ważną rolę: lampy i żyrandole powinny być ozdobne, wykonane z metalu, szkła lub kryształów. Kształty mogły być abstrakcyjne lub inspirowane motywami egzotycznymi. Czego nie może zabraknąć we wnętrzu inspirowanym tym stylem? Obrazów, rzeźb i dodatków o motywy abstrakcyjnych.
Art deco w nowoczesnym ujęciu może być zarazem funkcjonalne, ale także niepozbawione charakterystycznych fikuśnych elementów. Zdjęcie: Getty Images
Wnętrza art deco często posiadały podłogi z marmuru, terrazzo lub eleganckiego drewna. Kolorystyka i wzory podłóg były starannie dobrane, aby harmonizować z resztą wystroju. Niektóre detale, takie jak lustra w ozdobnych ramach, złote zdobienia, inkrustacje lub sztuczne kamienie szlachetne, dodawały przepychania i luksusu wnętrzom w stylu art deco. Dziś także nie warto bać się wprowadzenia do wnętrza tego typu ozdób.
Styl art deco związany z ideą nowoczesności, luksusu i dekoracyjności, mimo, że powstał kilka dziesięcioleci temu, wciąż jest inspiracją dla wielu współczesnych projektów wnętrz, łącząc elegancję z nowoczesnością.
