Poznawanie miasta zaczyna się nie od teatrów i parków, ale od lotnisk i dworców. Chcąc jak najszybciej dotrzeć do kluczowych atrakcji turystycznych, zazwyczaj nie zachwycamy się terminalami pasażerskimi, a na dworce rzadko patrzymy jak na obiekty architektoniczne warte naszej uwagi. Zacznijmy od 13 najpiękniejszych dworców.
.jpg)
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Haydarpaşa
Ten przykład neoklasycznej architektury został zaprojektowany w 1909 roku przez niemieckich architektów: Otto Rittera i Helmuta Cona. Powstał jako zamek na azjatyckim brzegu Bosforu, będący prezentem od cesarza Wilhelma II dla sułtana Abdüla Hamida II. Od 2012 roku dworzec Haydarpaşa jest zamknięty z powodu prac restauracyjnych i rozwoju linii szybkiego ruchu. Turyści nadal jednak pojawiają się tu, aby go zobaczyć, choćby z daleka.
.jpg)
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Centralny w Amsterdamie
Historyczno-architektoniczną wizytówką w samym sercu stolicy Niderlandów jest dworzec kolejowy zaprojektowany przez architekta Pietera Cuypersa. Powstawał w latach 1881- 1889. Dziś ten dworzec w stylu gotyckim, który oddziela miasto od portu, posiada 6 peronów, 15 torów kolejowych i obsługuje ponad 260 tysięcy pasażerów dziennie, co czyni go największym w Unii Europejskiej.
.jpg)
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Napoli Afragola
Położony siedem mil od Neapolu i otwarty w 2017 roku jako „brama do Włoch” - dworzec Napoli Afragola jest systemem mostów nad liniami kolejowymi, co ułatwia przepływ pasażerów. Futurystyczny design, płynne linie i abstrakcyjne formy (z daleka dworzec przypomina falę) to rozpoznawalny "styl" biura architektonicznego Zaha Hadid. Główna hala jest oświetlana naturalnym światłem dzięki szklanym panelom na suficie, co minimalizuje zużycie energii elektrycznej. Na dachu znajdują się panele fotowoltaiczne, a wewnątrz dworca zastosowano pompę cieplną i system kontroli temperatury oraz wentylacji.
Zdjęcie: Getty Images
Stacja Jungfraujoch
Od ponad 100 lat pociągi wjeżdżają na najwyżej położony dworzec kolejowy w Europie - Jungfraujoch. Obiekt znajduje się na wysokości 3454 metrów nad poziomem morza, w samym sercu obszaru Światowego Dziedzictwa UNESCO "Szwajcarskie Alpy Jungfrau-Aletsch". Linia kolejki górskiej ma długość 9 km, z czego 7 km przebiega przez tunel wybudowany w latach 1896-1912 (pomysłodawcą był Adolf Guyer-Zeller, przemysłowiec i ekspert kolejowy z Zurychu). Podczas jedynego przystanku wewnątrz tunelu pasażerowie mogą cieszyć się panoramicznymi widokami na bezkresne, śnieżne góry.
Zdjęcie: Getty Images
Sankt-Pankras
Tupikowa (końcowa) stacja w londyńskim węźle kolejowym, zbudowana w latach 1865-1868 i nazwana na cześć przyległego kościoła Świętego Pankracego, jest jednym z najbardziej reprezentacyjnych przykładów angielskiej architektury neogotyckiej okresu wiktoriańskiego. Stacja i dworzec zostały zaprojektowane przez architekta George`a Gilberta Scotta i inżyniera Williama Henry`ego Barlowa na zlecenie Midland Railway Company. Główny budynek dworca służył również jako wielopiętrowy hotel „Midland Grand Hotel”. Po gruntownym remoncie w 2011 roku budynek odzyskał swoją hotelową funkcję i obecnie przyjmuje gości jako pięciogwiazdkowy St. Pancras Renaissance London Hotel.
Zdjęcie: Getty Images
Antwerpen-Centraal
Budowa Centralnego Dworca Kolejowego w Antwerpii miała miejsce w latach 1899-1905 pod kierownictwem architekta Louisa Delacenseriego. Dworzec cechował się monumentalnością i architektonicznym przepychem. Posiadał kopułę o wysokości 75 metrów, 8 gotyckich wież i arkadowe okna, które rozświetlały hol. W materiałach wykończeniowych dominował kamień i aż ponad 20 rodzajów marmuru. Jednak w drugiej połowie XX wieku ten niezwykły budynek, przez mieszkańców nazywany "katedrą kolejową", zaczął niszczeć. Dworzec uznany za zabytek architektury, poddano dokładnej renowacji w 2009 roku i dołożono wszelkich starań, by zachował charakter oryginalnego terminalu. Ocalone zostały wieże, posąg lwa, frontony i wieżyczki.
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Chhatrapati Shivaji
Historyczny dworzec kolejowy jest symbolem miasta Mumbai, głównego międzynarodowego portu handlowego Indii. Budynek ten został zaprojektowany przez brytyjskiego architekta Fredericka William Stevensa. Budowa rozpoczęła się w 1878 roku i trwała 10 lat. Początkowo nazwano go na cześć królowej Wiktorii, jednak w 1996 roku zmieniono nazwę na cześć narodowego bohatera Indii, Chhatrapati Shivajiego. Architektura i projekt dworca to eklektyczne połączenie tradycyjnej neogotyki epoki wiktoriańskiej i stylu indo-saraceńskiego, co można dostrzec w kamiennej kopule, ostrołukowych arkadach i wieżyczkach. Wnętrze ozdobione jest żeliwnymi i miedzianymi balustradami, rzeźbieniem w drewnie i balustradą na schodach. W 2004 roku dworzec został uznany za obiekt dziedzictwa światowego UNESCO.
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec San-Bentu
Budowa nowoczesnego dworca kolejowego, położonego na placu Almeida Garrett w centrum Porto, rozpoczęła się w 1900 roku. Pierwszy kamień przyszłego dworca został położony na miejscu opuszczonego klasztoru benedyktyńskiego niedaleko drewnianej stacji kolejowej przez króla Karola I. Oficjalne otwarcie dla pasażerów odbyło się w 1916 roku. Projekt budynku był dziełem architekta José Marquesa da Silva, a wnętrza były ozdabiane przez lokalnego artystę Jorge Colaço. Ściany hali głównej pokryte są przez 20 000 kafelek azulejo o niebiesko-białym wzornictwie, na których przedstawione są epizody z historii Portugalii. Aby ukończyć te freski, Jorge Colaço potrzebował 11 lat.
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Grand Central Station
Historyczny dworzec kolejowy w dzielnicy Manhattanu, znanej jako Madison Square, jest największym na świecie pod względem liczby peronów (44 perony i 67 torów). Pierwszy budynek został wybudowany w 1871 roku, ale później został rozebrany i odbudowany w 1913 roku. Dworzec jest utrzymany w stylu beaux-arts, co widać w marmurowych schodach, niemal 23-metrowych oknach i suficie, ozdobionym gwiazdami. Po rekonstrukcji przeprowadzonej pod koniec lat 90. sufit odzyskał swoje pierwotne piękno. Wcześniej straszył warstwą smoły i nikotyny - pamiątka pozostawiona przez palących pasażerów. Czy to z przypadku, czy celowo, pewien mały fragment sufitu pozostawiono nietknięty (świetny ruch antynikotynowy).
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec kolejowy Liège-Guillemins
W przetargu na najlepszy projekt dworca kolejowego w mieście Liège w latach 90. zwyciężył hiszpański architekt Santiago Calatrava, który już wcześniej zdobył sławę dzięki budowie dworców kolejowych w kilku europejskich miastach. Tym razem na realizację projektu Santiago potrzebował 11 lat. Dworzec w Liège, który z zewnątrz przypomina strumień, został zbudowany z betonu, stali i szkła. Jego wizytówką jest zakrzywiony łuk, pod którym znajduje się 9 torów. Dach dworca został wykonany z kuloodpornego szkła, które również chroni budynek przed promieniowaniem ultrafioletowym. Nawet w przypadku uszkodzenia to szkło nie rozsypie się na dół, ale pozostanie na folii rozciągniętej między podporami.
Dworzec w Liège wspaniale wygląda także nocą, podobnie jak inne wyjątkowe 11 budynków, które nocą są jeszcze piękniejsze.
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Centralny w Mediolanie
Jedna z największych stacji kolejowych w Europie. Oficjalnie otwarta została w 1931 roku jako zastępstwo dla starej centralnej stacji, która nie była już w stanie obsłużyć zwiększonego ruchu pasażerskiego po otwarciu tunelu Simplon w 1906 roku. Przed rozpoczęciem prac nad projektem, architekt Ulisse Stacchini czerpał inspirację z union station w Waszyngtonie, jednak Benito Mussolini, który później doszedł do władzy, dokonał gruntownych zmian w projekcie dworca, dodając elementy modernizmu i stylu art deco. Kluczowe modyfikacje obejmowały budowę stalowej kopuły zaprojektowanej przez Alberta Fava o powierzchni 66 500 mkw., a także wzniesienie kamiennych rzeźb, hangarów pod żelaznymi i szklanymi dachami oraz marmurowej posadzki. W ten sposób nowy premier chciał pokazać światu siłę i potęgę faszystowskiego reżimu we Włoszech.
Zdjęcie: Getty Images
Dworzec Kanazawa
Otwarta po renowacji w 2005 roku, stacja Kanazawa natychmiast stała się jednym z głównych punktów orientacyjnych Kraju Wschodzącego Słońca. Dziś pasażerów wita tu jaskrawa drewniana brama "Tsuzumimon", która została stworzona przy użyciu starożytnej technologii - bez metalowych elementów i ani jednego gwoździa. Kolumny przypominają bębny tsuzumi (stąd nazwa bramy), tradycyjnie używane w występach w japońskich teatrach narodowych. Za bramą znajduje się futurystyczna konstrukcja ze szkła i delikatnych stalowych prętów, które podtrzymują pozornie delikatną konstrukcję. Oświetlony światłem pawilon o nazwie "Gościnność" przypomina statek kosmiczny.
Zdjęcie: Getty Images
Stacja kolejowa w Kuala Lumpur
Ten zabytek architektury z epoki kolonialnej w centrum Kuala Lumpur powstał w 1910 roku i od razu stał się najważniejszym węzłem transportowym w Malezji. Budynek w stylu mauretańskim został zaprojektowany przez brytyjskiego architekta Arthura Hubbacka. Po renowacji w 1986 roku dodano nowoczesne klimatyzowane poczekalnie, bary i punkty informacyjne. Od 2007 roku na głównym holu stacji i jednym z peronów dostępne jest dla turystów także Muzeum Transportu Kolejowego.
Przy późniejszym zwiedzaniu nie zapomnijmy o najpiękniejszych na świecie księgarniach.
