Wystawa Anny Szpakowskiej-Kujawskiej w Muzeum Architektury we Wrocławiu
Twórczość Anny Szpakowskiej-Kujawskiej od ponad siedmiu dekad skutecznie wymyka się jednoznacznym interpretacjom i prostym kategoryzacjom. Absolwentka wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (dyplom w 1956 roku w pracowni malarstwa architektonicznego) i członkini Grupy Wrocławskiej od 1961 roku, pozostaje wobec otaczającego ją środowiska artystką niezależną, konsekwentnie realizującą własną wizję sztuki, sytuującą się na pograniczu figuracji i abstrakcji, awangardy i klasyki, realizmu i niesamowitości.
Anna Szpakowska-Kujawska, Atomy I, 1968, zbiory Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Zdjęcie: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Identyfikowana przede wszystkim jako malarka, od dziesięcioleci tworzy prace nie tylko z zakresu malarstwa, w tym architektonicznego, ale też formy przestrzenne, ceramikę, rysunki oraz asamblaże i kolaże z wykorzystaniem nietypowych, autorskich technik i materiałów. Ważną rolę w jej twórczości odgrywa także słowo pisane – zarówno jako niezależna forma literacka i autorski komentarz, jak i jako tworzywo warstw wizualnych wykonywanych obiektów.
Anna Szpakowska-Kujawska, Szkic do projektu plafonu Dolnośląskiej Biblioteki Publicznej, 1974, wł. artystki. Zdjęcie: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Wystawa prezentuje wybrane prace i projekty powstałe od połowy lat 50. XX wieku po czasy współczesne i podąża tropem wyborów i intuicji, którymi kierowała się artystka przez kolejne dekady twórczości. Już od pierwszych szkiców codzienności, wykonywanych w trakcie studiów i tuż po ukończeniu Akademii, Szpakowska maluje życie – zmysłowe, pulsujące kolorem i rozmytym światłem. Wtedy powstają odważne kompozycje przedstawiające splecione ciała kochanków oraz intymne portrety kobiety z dzieckiem – autoportrety młodej matki. W kolejnych latach rozwija zrytmizowane kompozycje z uproszczonych figur ludzkich, inspirowane zbiorowymi portretami rodzinnymi.
Anna Szpakowska-Kujawska, z cyklu Ballady rodzinne, 1962, wł. artystki. Zdjęcie: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Gdy w salach wystawowych dominowała abstrakcja geometryczna i eksperymenty ze sztuką informel, Szpakowska układała rytmiczne kompozycje z niepokojących, powtarzalnych i zanonimizowanych postaci. Jej swoistą odrębność wyraźnie widać, przyglądając się najbardziej znanemu z cykli malarskich – wielkoformatowym „Atomom” – a także pracom powstałym podczas kilkuletniego pobytu w Nigerii: nasyconym fantastyką i witalnością natury szkicom, obrazom i obiektom przestrzennym.
Anna Szpakowska-Kujawska, Ocean, 1981, wł. Muzeum Narodowe we Wrocławiu. Zdjęcie: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Pierwsza dekada XXI wieku przynosi m.in. monumentalny, przejmujący cykl „Opowieści”, w którym artystka przywołuje znaczące wydarzenia ze swojego życia. W kolejnych latach coraz większe znaczenie zyskują jej osobiste relacje ze światem natury, czego efektem są dziesiątki barwnych, geometryczno-organicznych form przestrzennych, które stopniowo zapełniają tworzone przez nią światy.
Anna Szpakowska-Kujawska, Mój przyjaciel klon, 2023. Zdjęcie: Muzeum Architektury we Wrocławiu
Anna Szpakowska-Kujawska wciąż kreuje nowe opowieści, śledzi i zapisuje rytmy i relacje bytów ludzkich i innych niż ludzkie. Tworzy nieustannie. Najnowsze prace prezentowane na wystawie powstały latem 2025 roku podczas pobytu artystki w jej letnim domu w dolnośląskiej Lasówce. Cykl nosi tytuł „Przemiany”.
Plakat promujący wystawę "Wieloświat. Anna Szpakowska Kujawska". Zdjęcie: materiały prasowe
Zobacz też:
- Podszerstek zjawisk – o twórczości Pawła Bownika
- Dwie wystawy w MSN, których nie możesz przegapić: „Kwestia kobieca 155-2025” i „Miasto kobiet”
- Przedmiot jako opowieść o człowieku. Wystawa „Kolekcje. Bycie pośród rzeczy” w Muzeum Warszawskiej Pragi
