Mona Lisa, Leonardo da Vinci
Przejrzyj każdy ranking najsłynniejszych portretów w historii malarstwa, a na 10000% znajdziesz tam tajemniczo uśmiechającą się Mona Lisę. Obraz Leonarda da Vinci przechowywany w Luwrze jest chętnie kopiowany, ale też i przerabiany.
Leonardo da Vinci "Mona Lisa" ("Gioconda"), 1503-1507. Zdjęcie: wikipedia
Chyba najsłynniejszą parodią jest wersja Duchampa, który domalował Giocondzie wąsy i brodę. Rozwój grafiki komputerowej sprawił, że internet zalało tsunami wariacji na temat renesansowego arcydzieła. A dziś, dzięki sztucznej inteligencji Mona Lisa jest w stanie uśmiechnąć się szerzej, a nawet do nas przemówić.
Dziewczyna z perłą, Johannes Vermeer
Nie będzie chyba przesadą, gdy powiemy, że „Dziewczyna z perłą” to najbardziej znane dzieło holenderskiego artysty Johannesa Vermeera. Młoda kobieta w turbanie spogląda na widza, a jej lewe ucho zdobi kolczyk z drogocenną perłą.
Johannes Vermeer "Dziewczyna z perłą", 1665-1667. Zdjęcie: wikipedia
Popularność dzieła Vermeera i jego aura tajemniczości sprawiły, że w internecie pojawiło się mnóstwo parodii i wariacji na temat dzieła, m.in. dziewczyna z perłą robiąca sobie selfie czy kot w turbanie naśladujący modelkę Vermeera.
Stańczyk, Jan Matejko
O „Stańczyku” Jana Matejki zrobiło się głośno ostatnio za sprawą Lady Gagi. Piosenkarka wykorzystała obraz polskiego artysty na okładce swojej najnowszej płyty „Harlequin”.
Portret najsłynniejszego polskiego błazna królewskiego zainspirował również Leona Wyczółkowskiego do namalowania swojej wersji „Stańczyka” w 1898 roku, oraz Stanisława Wyspiańskiego, który błazna unieśmiertelnił w „Weselu”.
Jan Matejko "Stańczyk", 1862. Zdjęcie: Muzeum Narodowe w Warszawie
Portret matki, James McNeill Whistler
Portret matki amerykańskiego artysty Jamesa Whistlera początkowo nie wzbudził większego zainteresowania krytyków. Z czasem jednak obraz zdobył należną mu sławę i dziś uważa się go za jedno z najbardziej przejmujących przedstawień matki w sztuce.
James McNeill Whistler, "Aranżacja szarości i czerni nr 1: matka artysty", 1871. Zdjęcie: Musée d’Orsay
W 1997 roku obraz pojawił się w komedii „Jaś Fasola: nadciąga totalny kataklizm”. W jednej ze scen Jaś Fasola przypadkowo plami obraz i podczas próby usunięcia atramentu z twarzy staruszki, rozmazuje farbę. Jaś Fasola w panice dorysowuje twarz, która wygląda bardzo komicznie.
Screen z filmu "Jaś Fasola: nadciąga totalny kataklizm". Zdjęcie: mr.bean.fandom.com
American Gothic, Grant Wood
Malując „American Gothic”, artysta Grant Wood sportretował swoją siostrę Nan i swojego dentystę, doktora Byrona McKeeby’ego. Jeśli „Mona Lisa” jest najczęściej parodiowanym obrazem na świecie, „American Gothic” plasuje się na drugim miejscu. Wariacje na temat obrazu Wooda pojawiły się m.in. w Muppetach, czołówce serialu „Gotowe na wszystko” i Simpsonach.
Grant Wood "American Gothic", 1930. Zdjęcie: wikipedia / Google Cultural Institute
Parodia "American Gothic" z Kermitem i Piggy. Zdjęcie pojawiło się w kalendarzu z Muppetami w 1984 roku. Zdjęcie: muppet.fandom.com
Las Meninas, Diego Velazquez
„Panny dworskie” Diego Velazqueza fascynował odbiorców już od momentu powstania. Na temat symboliki dzieła, jego kompozycji, a także poszczególnych bohaterów obrazu rozpisywali się najznamienitsi eksperci i krytycy sztuki. Od ponad 300 lat „Las meninas” pozostaje jednym z najbardziej znanych dzieł sztuki zachodniej. Dziś można go znaleźć na poduszkach, ubraniach czy kubkach.
Diego Velazquez "Las meninas", 1656. Zdjęcie: Muzeum Prado
Obraz przedstawiający hiszpańską infantkę Małgorzatę w otoczeniu dam dworu był swojego rodzaju obsesją Pabla Picassa. Artysta stworzył nawet cykl kilkudziesięciu obrazów będących wariacją na temat dzieła Velazqueza. Swoją interpretację „Las meninas” zaproponowali również Edgar Degas, Salvador Dali i Francisco Goya.
Portret Karola III
Na koniec obraz, który w ostatnim czasie był na ustach całego świata. Chodzi oczywiście o portret koronny króla Karola III. Artysta Jonathan Yeo przedstawił brytyjskiego monarchę w czerwonym mundurze, który zlewa się z intensywnie czerwonym tłem. Nietypowy dobór kolorów wywołał w internecie poruszenie. Komentujący zwracali uwagę, że przez dominację czerwieni na obrazie, „król wygląda, jakby był w piekle”. Chyba żadne wcześniejszy portret koronacyjny nie wywołał takiej sensacji.
Jonathan Yeo "Portret koronacyjny króla Karola III", 2024. Zdjęcie: Facebook / The Royal Family