Świątynie z betonu. 5 kościołów brutalistycznych, które robią wrażenie

Brutalizm a architekturze

Brutalizm to nurt architektury zaliczany do schyłkowej fazy modernizmu. Powstał pod koniec lat 40. XX wieku w Wielkiej Brytanii. Za pierwszy brutalistyczny budynek uważa się szkołę w Hunstanton w Anglii zaprojektowaną przez Petera i Alison Smithson w 1949 roku.

Brutalizm pochodzi od francuskiego określenia "béton brut", czyli surowy beton. Ten materiał był powszechnie stosowany przez architektów tworzących w nurcie brutalizmu. Ich budowle charakteryzował monumentalizm i surowość, a także minimalizm. Brutalizm chętnie inspirował się też geometrią, często bawiąc się nią – figury geometryczne w budynkach brutalistycznych bywają kanciaste, ostre i krzywe.

 

Kościoły brutalistyczne

Mogłoby się wydawać, że architektura sakralna i brutalizm nie znajdą wspólnego języka. Świątynie najczęściej kojarzone są ze strzelistymi katedrami lub przestronnymi bazylikami. Jednak jak się okazuje, monumentalność i surowe piękno brutalizmu doskonale wpisują się w klimat chrześcijańskich kościołów. Poniżej zebraliśmy 5 najciekawszych przykładów brutalistycznej architektury sakralnej.

 

1. Wotrubakirche, Wiedeń

Ten wiedeński kościół, powstały w latach 1974-76, zaprojektował rzeźbiarz Fritz Wotruba. Budowlę wzniesiono ze 152 brył surowego betonu ustawionych w sposób asymetryczny względem siebie. Pomiędzy blokami umieszczono duże tafle szkła zapewniające dopływ światła i jego ciekawą grę wewnątrz budynku.

Wotrubakirche w Wiedniu. Zdjęcie: Wikipedia / C.Stadler/Bwag 

Wotrubakirche w Wiedniu. Zdjęcie: Wikipedia / C.Stadler/Bwag 

 

2. Kościół Chrystusa Odkupiciela, Turyn

Zaprojektowany przez duet ojca i syna: Nicolę i Leonarda Mosso w 1957 roku. Kościół został pomyślany jako świątynia bez transeptu (nawy poprzecznej). Świątynia dzieli się na siedem części, a każda z nich ustawiona jest pod kątem 60 stopni. Solidne przypory znajdujące się przy bocznych ścianach odciążają betonowy dach, który od wewnątrz zachwyca dekoracyjną siecią trójkątów.

Wnętrze kościoła Chrystusa Odkupiciela w Turynie. Zdjęcie: Stefano Perego

 

3. Kościół św. Jana, Collegeville

Budowę kościoła i dzwonnicy dla opactwa benedyktynów w Minnesocie, Marcel Breuer rozpoczął w 1958 roku. Prostokątna fasada świątyni przypomina gigantyczny plaster miodu, ale jeszcze większe wrażenie robi monumentalna dzwonnica osadzona na czterech wygiętych w łuk podporach.

Kościół św. Jana oraz dzwonnica w Collegeville. Zdjęcie: Flickr / rburzel

 

 

 

 

Wyświetl ten post na Instagramie

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Post udostępniony przez HAUS of T (@haus_oft)

 

4. Kościół św. Mikołaja, Heremence

Kościół św. Mikołaja w górskiej miejscowości w szwajcarskich Alpach zaprojektował Walter Maria Förderer. Świątynia w Heremence była jedną z 8 sakralnych budowli z betonu, które Förderer zaprojektował w Szwajcarii i Niemczech. Kościół św. Mikołaja ukończony w 1971 roku ze swoimi nieregularnymi oknami i rzeźbiarską bryłą wygląda, jakby został w całości wykuty z kamienia, a nie ułożony z betonowych bloków.

Kościół św. Mikołaja w Heremence. Zdjęcie: David Willen

Wnętrze kościoła św. Mikołaja w Heremence. Zdjęcie: Stefano Perego

 

5. Kościół Niepokalanego Poczęcia, Longarone

To jeden z ostatnich zrealizowanych projektów włoskiego architekta Giovanni Michelucci’ego. Kościół w niewielkim miasteczku w Dolomitach powstał, by uczcić pamięć 1500 mieszkańców, którzy zginęli w wyniku osunięcia się ziemi. Osuwisko pochłonęło również zabytkowy kościół. Nowa świątynia wg projektu Michelucci’ego powstała w latach 1975-82. Okrągły budynek w środku przypomina starożytny amfiteatr z koliście ustawionymi ławkami i marmurowym ołtarzem w centrum.

Kościół Niepokalanego Poczęcia w Longarone. Zdjęcie: Stefan Giftthaler

 

Zobacz też: 

• Czy architektura może być poezją? Pięćdziesiąt cztery realizacje Carla Scarpy
• Dom Ray i Charlesa Eamesów w Los Angeles. Z miłości do wygody, natury i piękna
• Kiedy artysta projektuje budynki – Dom Fiordów w Vejle

---

• projekty architektoniczne