Sofy - nieprzeciętne i ponadczasowe. Moje 8 ikon wzornictwa

Krótka historia sofy

Podobnie jak projekty ikonicznych krzeseł, projekty sof na przestrzeni wieków pokazują dążenie człowieka do wygody. Te pierwsze nie były komfortowymi meblami, jakie znamy dziś. Słowo „sofa” powstało już w 2000 roku p.n.e. w starożytnym Egipcie. Pochodzi od arabskiego słowa „suffah” oznaczającego ławkę. Na taki mebel, choć niezbyt wygodny mogli sobie wtedy, jak i przez kolejne pięć wieków, pozwolić tylko najbogatsi.

Po upadku Cesarstwa Rzymskiego przez prawie 1000 lat sofa nie stała się niczym więcej niż prymitywną ławką, a o próbach tworzenia mebli w miarę komfortowych możemy mówić dopiero od wieku XVIII, kiedy to panowanie Ludwika XIV i Ludwika XV zrewolucjonizowało kulturę francuską. Prawdziwa rewolucja przyszła jednak po I wojnie światowej, kiedy projekty sof stały się bardziej funkcjonalne i minimalistyczne. Odchodzono od zbędnych ozdób, skupiając się na geometrii wzorów, jednolitych kolorach i czystych liniach.

Od lat 70. XX wieku powracającym motywem w projektowaniu sof stała się modułowość, która zapewnia użytkownikowi aktywną rolę w komponowaniu jego przestrzeni, ale i daje szansę produktowi rozwijać zgodnie z potrzebami właściciela.

Sofy, które zdobyły popularność w momencie powstania, były innowacyjne ze względu na użyty materiał czy formę. Te, które nazywamy ikonami dizajnu, są produkowane do dziś. Czasem w ciągłej produkcji, czasem z przerwą, jednak wszystkie mogą trafić do naszych domów niemal w niezmienionej formie, a oryginały produkowane niegdyś nie tracą na wartości. Klasyczne modele tworzone przez gwiazdy dizajnu, są współcześnie udoskonalane przez zastosowanie nowocześniejszych materiałów, wygodniejszych w użytkowaniu i pozwalających na recykling. Przechodzą metamorfozy dzięki nowym kolorom, rozbudowywane o dodatkowe meble i modele tworzące całe zestawy wypoczynkowe.

Sofa LC2

Kompozycja użytecznego przedmiotu musi być bezpośrednio związana z jego zamierzoną funkcją - uważał architekt Le Corbusier, który wraz z kuzynem Pierrem Jeanneretem i architektką Charlotte Perriand w 1928 roku zaprojektował minimalistyczny fotel oraz sofę LC2. „Kosz Poduszek”, jak nazywali go twórcy, powstał w wyniku podjęcia wyzwania przeprojektowania XIX-wiecznej koncepcji angielskiego fotela.

Projekt miał być meblem zgodnym z ówcześnie panującymi zasadami stylu międzynarodowego, pozbawionym wszelkich elementów ozdobnych i mieszczańskich form. I tak się stało. Patrząc na formę ciężko uwierzyć, że wzór powstał niemal sto lat temu. Jedną z najbardziej charakterystycznych cech LC2 jest zewnętrzna, chromowana rama. Pomimo swojego wieku projekt nadal jest produkowany przez markę Cassina. Każdy mebel jest sygnowany i ma wygrawerowany na ramie unikalny numer seryjny.

Sofa LC2, Cassina. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Sofa Florence Knoll

Florence Knoll tworząc rewolucyjną jednostkę planowania w firmie Knoll prowadzonej z mężem zdefiniowała standardy nowoczesnych korporacyjnych wnętrz powojennej Ameryki. Do projektowania mebli podchodziła z myślą o większej przestrzeni. Pojedynczy element musiał wpasowywać się w otoczenie: pomieszczenie czy budynek. I chociaż sama nie uważała się za projektantkę mebli, często powtarzała, że ​​projektowała je tylko wtedy, gdy potrzebowała czegoś, czego nie umiała nigdzie znaleźć, to spod jej ręki wyszło kilka najbardziej kultowych dzieł Knolla.

Tak było i w przypadku sofy zaprojektowanej w 1954 roku, która w mig stała się ikoną i znakiem rozpoznawczym jej twórczości dzięki odsłoniętej stalowej ramie oraz doskonale dopasowanym pionowym poduszkom.

Sofa Florence Knoll, Knoll. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Sofa Marshmallow

Cztery rzędy okrągłych poduszek i stalowa rama. To elementy składające się na sofę Marshmallow, którą w 1956 roku zaprojektowali Amerykanie George Nelson i Irving Harper dla firmy Herman Miller. Projekt miał być produkowany masowo, mógł być modyfikowany, sofa mogła być dłuższa lub krótsza w zależności od ilości zastosowanych poduszek. Niestety pierwotna konstrukcja okazała się mało stabilna, a proces produkcji był niepraktyczny i kosztowny, dlatego do 1961 roku powstało jedynie 190 egzemplarzy.

Jednak mocny geometryczny wzór sprawił, że sofa Marshmallow była prekursorem pop-artowych projektów z lat 60.

Sofa Marshmallow, Herman Miller. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Sofa Camaleonda

Dwa słowa camaleonte, czyli kameleon oraz onda, czyli fala posłużyły projektantowi Mario Bellini’emu do stworzenia nazwy sofy, która daje nam niezliczone możliwości konfiguracji. Projekt powstał, kiedy MoMA zaprosiła 12 włoskich projektantów do udziału w wystawie „Italy: The New Domestic Landscape”, a następnie w 1970 roku do produkcji wdrożyła go B&B Italia.

Bulwiaste moduły z poliuretanu pokrytego tkaniną łączą się ze sobą za pomocą karabinków. Siedziska mają rozmiar 90x90 cm. Możemy do nich dowolnie dostawiać podłokietniki i oparcia. Produkcja została wstrzymana w 1979 r., ale po tym jak kanapa w ostatnich latach zdobywała status supergwiazdy B&B Italia zdecydowała się przywrócić ją do produkcji.

Sofa Camaleonda, B&B Italia. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Sofa Bocca

Bocca, czyli usta po hiszpańsku, pierwotnie powstała do jednego z mediolańskich salonów piękności. Sofę zaprojektował w 1972 roku Franco Audrito z nowojorskiego Studia 65, który nie ukrywał, że inspiracją była jedna z prac Salvadora Dalego - mebel w kształcie ust popularnej w latach 20. i 30. hollywoodzkiej aktorki Mae West.

Od początku kanapa jest produkowana przez włoską firmę Gufram. Wersja klasyczna, z typową czerwoną tapicerką nadal wytwarzana jest przy użyciu oryginalnej formy.

Sofa Bocca, Gufram. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Sofa Le Bambole

Pomysł na formę sofy Le Bambole pojawił się w głowie projektanta Mario Belliniego po tym, jak zobaczył pozostawioną na podłodze torbę przypominającą dużą poduszkę. By w 1972 roku powstał mebel, w którym ukryta rama ze stalowych rur została otoczona elastyczną pianką poliuretanową. Premiera mebla narobiła sporo szumu, gdyż reklamujące ją zdjęcie wykonane przez Oliviero Toscani przedstawiające modelkę Donnę Jordan – muzę Andy’ego Warhola, leżącą na meblu topless zostało ocenzurowane.

W 2007 roku sam Bellini nieco przeprojektował pierwowzór, tworząc nową kolekcję składającą się z fotela „Bambola”, dwuosobowej sofy „Bibambola” i trzyosobowej „Tribambola”.

Sofa Le Bambole, B&B Italia. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Sofa Togo

Najbardziej instagramowa sofa ostatnich lat? To zdecydowanie model Togo. Powstał w 1973 roku jako pierwszy mebel wypoczynkowy wykonany z materiału piankowego. Zaprojektował go Francuz Michel Ducaroy dla marki Ligne Roset i do dziś jest to jej najbardziej popularny produkt.

Projektant wpadł ponoć na pomysł tej oryginalnej formy mebla pewnego ranka, gdy podczas mycia zębów jego aluminiowa tubka pasty do zębów, jak powiedział „złożyła się jak rura od pieca”. Tak powstała seria modułowych, karbowanych i przylegających do podłoża sof. Do dziś wszystkie egzemplarze powstają w fabryce we Francji i w większości etapów procesu wykonywane są ręcznie. Co jakiś czas tworzone są nowe wzory Togo, niedawno powstała również wersja mini dla dzieci.

Sofa Togo, Linge Roset. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Terrazza Sofa

“Potworna rzecz”. Tak nazwał „The New Yorker” sofę Terrazza w 1974 roku, kiedy miała swoją premierę. Zaprojektował ją Szwajcar Ubald Klug, któremu za inspirację posłużył tarasowy krajobraz. Do dziś model produkowany jest przez markę De Sede. Każda sofa składa się z siedmiu stopni ustawionych na prostokątnej podstawie. Na zasadzie domina możemy z nich tworzyć większe meble.

Sofa Terrazza, De Sede. Zdjęcie: dzięki uprzejmości marki

Zobaczcie też inne ikony designu:

• Designerskie fotele - 7 ikon wzornictwa XX wieku
• Kultowe lampy wszech czasów: 9 ponadczasowych ikon
• Te krzesła to ikony designu. Moje TOP 10

---

• wzornictwo