Stirling Prize to prestiżowa nagroda przyznawana najlepszemu nowemu budynkowi w Wielkiej Brytanii. W tym roku jury Królewskiego Instytutu Brytyjskich Architektów (RIBA) przyznało ją zaprojektowanemu przez pracownię Mæ Centrum Johna Mordena. Jest to ośrodek zapewniający opiekę dzienną mieszkańcom Morden College, wspólnoty emerytów, w londyńskiej dzielnicy Blackheath.
Czym jest John Morden Center?
Nowe centrum stanowi dopełnienie zabytkowych budynków istniejących na terenie założonego w 1695 roku przez Johna Mordena ośrodka. Projekt tamtejszego przytułku i kaplicy przypisuje się sir Christopherowi Wrenowi, żyjącemu na przełomie XVII i XVIII wieku architektowi katedry św. Pawła w Londynie.
Elewacja z czerwonej cegły nawiązuje do historycznej zabudowy. Zdjęcie: John Morden Centre © Jim Stephenson
Zaprojektowany przez pracownię Mæ budynek mieści pod jednym dachem obiekty dotychczas rozproszone na terenie kampusu. Głównym założeniem było stworzenie przyjaznej przestrzeni do interakcji między pensjonariuszami, by w ten sposób przeciwdziałać izolacji społecznej.
Zdjęcie: John Morden Centre © Jim Stephenson
Nowy budynek Centrum Johna Mordena wg studia Mæ
Elewacja z czerwonej cegły, forma krytego ocynkowaną blachą dachu wraz z wysokimi kominami oraz krużganek nawiązują do historycznej architektury, która ma status zabytku I klasy w Wielkiej Brytanii.
Wchodzących do nowego centrum wita jasny i przestronny hol recepcyjny, z którego krętym korytarzem można dojść do mieszczącej się na końcu budynku dużej sali teatralnej. Ta część budynku istniała już wcześniej i została zmodernizowana w taki sposób, aby płynnie łączyła się z nową. Szeroki, wsparty na drewnianych filarach okap dachu wzdłuż budynku tworzy krużganek, który zapewnia ochronę przed deszczem i słońcem przez cały rok.
W budynku pomieszczenia medyczne sąsiadują z ciepłą, wykończoną jasnym drewnem przestrzenią rekreacyjną, która zachęca do nawiązywania kontaktów i wspólnego spędzania czasu. Poza teatrem, w którym odbywają się większe imprezy, jest tam pracownia artystyczna, salon fryzjerski i manicure oraz kawiarnia.
Architekci zastosowali zasady projektowania biofilnego. Zdjęcie: John Morden Centre © Jim Stephenson
Projektowanie dla osób starszych
Cały budynek zaprojektowano z dbałością o uwzględnienie różnorodnych potrzeb starszych osób, w tym związanych z wiekiem ograniczeń i niepełnosprawności. Aktywny udział w życiu ośrodka ułatwiają pensjonariuszom m.in. brak progów, wpuszczone, ale łatwo dostępne drewniane poręcze czy wbudowane siedziska wzdłuż korytarzy, na których zawsze można przysiąść.
Dodatkowym udogodnieniem dla osób z demencją są kontrastowe linie na krawędziach podłóg w ciągach komunikacyjnych, które ułatwiają im odnajdywanie drogi.
Wypoczynek w kontakcie z naturą
Architekci zastosowali zasady projektowania biofilnego - budynek został starannie wkomponowany w otaczającą go zieleń. Kręty krużganek wije się pomiędzy bujną roślinnością ogrodu, którego centralny punkt stanowi okazały cedr. Zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz jest mnóstwo miejsc do odpoczynku, korzystania z naturalnego światła, świeżego powietrza i kojących widoków.
Warto zaznaczyć, że budynek zaprojektowano jako przyjazny środowisku. W obiekcie zastosowano proste i skuteczne rozwiązania mające zapewnić niskoemisyjność. Konstrukcja z drewna klejonego krzyżowo ograniczyła emisję CO2 związaną z procesem budowlanym, a zaprawa na bazie wapna umożliwi ponowne wykorzystanie okładziny z cegły w przyszłości. Wentylacja pasywna minimalizuje ilość energii potrzebnej do ogrzewania i chłodzenia budynku.
.jpg)
Zdjęcie: John Morden Centre © Jim Stephenson
Opinia jury RIBA Stirling Prize
Centrum Johna Mordena to miejsce pełne radości i inspiracji. W pełen wrażliwości sposób i płynnie integruje funkcje medyczne i przestrzenie społeczne, stanowiąc odważny i dający nadzieję model projektowania ośrodków zdrowia i opieki dla osób starszych - powiedziała w imieniu jury RIBA Stirling Prize jego przewodnicząca Ellen van Loon.
Chęć stworzenia środowiska, które podnosi na duchu i sprzyja społeczności, jest tu widoczna na każdym kroku i w każdym szczególe. Budynek ten zapewnia komfort i ciepło, a dzięki przemyślanym rozwiązaniom projektowym zapobiega izolacji. Pokazuje, jak budynki same w sobie mogą mieć charakter terapeutyczny – wspierać opiekę i zaszczepiać poczucie przynależności. Wspaniała architektura ukierunkowuje ludzi tak, aby mogli się rozwijać, a ten budynek jest wzorowy, jeśli chodzi o osiągnięcie konkretnego tego celu.
Czym jest RIBA Stirling Prize?
RIBA Stirling Prize przyznawana przez Królewski Instytut Brytyjskich Architektów od 1996 roku jest najbardziej prestiżową nagrodą architektoniczną w Wielkiej Brytanii. Instytut wyróżnia nią architektów budynku, który zostanie uznany w danym roku za najważniejszy dla rozwoju architektury i budownictwa. Jury, oceniając realizację, bierze pod uwagę wiele kryteriów, w tym wizję projektu, innowacyjność i oryginalność, zdolności do stymulowania zaangażowania użytkowników, dostępność i zrównoważony rozwój, stopień zgodności budynku z jego przeznaczeniem oraz poziom zadowolenia klientów.
