Tysiąca lat historii polskich Żydów i Żydówek nie zakończyła Zagłada ani fale powojennej emigracji. Gdy 10 lat temu otwierano stałą ekspozycję Muzeum POLIN, jej zakończenie pozostawało otwarte.
- Wydawało się nam, że po 1989 roku polskie społeczeństwo i wszystkie mniejszości, które je współtworzą, czeka bezpieczna i stabilna przyszłość. Czy tak się stało? Jak dziś czują się polscy Żydzi i Żydówki? Na to pytanie próbujemy odpowiedzieć w nowej aranżacji ostatniej przestrzeni wystawy stałej, dotyczącej życia żydowskiego dziś – mówi Joanna Fikus, kierowniczka działu wystaw Muzeum POLIN, odpowiedzialna za prace nad nową muzealną przestrzenią.
Nowa aranżacja ostatniej części wystawy stałej „1000 lat historii Żydów polskich”. Ekspozycja została rozbudowana i uaktualniona o wątki współczesne, po 1989 roku. Zdjęcie: Materiały prasowe
Film Mikołaja Grynberga
Projektanci z pracowni architektonicznej WWAA stworzyli w ramach tej ekspozycji symboliczny dom, w którym od 11 lipca będzie można obejrzeć film Mikołaja Grynberga. Reżyser rozmawia w nim z polskimi Żydami i Żydówkami, przedstawicielami i przedstawicielkami różnych pokoleń, o tym, kim się czują i jakim domem jest dla nich Polska.
- Subtelna gra dwóch kolorów domu ma znaczenie: kolor niebieski nawiązuje do naturalnego barwnika, który w czasach starożytnych służył do produkcji tałesów – żydowskich szalów modlitewnych. Pozyskiwano go ze śródziemnomorskiego ślimaka, zwanego po aramejsku chilazon. Drugim dominującym kolorem jest srebrny. W srebrnych ścianach domu odbijają się chmury, nawiązujące do widocznego przez okno naszego symbolicznego domu obrazu Wilhelma Sasnala – mówi Natalia Paszkowska, ze studia WWAA odpowiedzialna za projekt aranżacji nowej przestrzeni.
Widzowie mogą zatem spojrzeć na polski pejzaż widoczny w obrazie Wilhelma Sasnala, którego niepokojącym elementem jest wieża obozu koncentracyjnego.
Spory o pamięć trudnej historii Zagłady i powojnia nadal wpływają na współczesne stosunki polsko-żydowskie. W swoim obrazie Wilhelm Sasnal dostrzega ślady tej przeszłości w polskim pejzażu i jej wpływ na świadomość mieszkańców naszego kraju. Muzeum POLIN, podążając za artystą, stawia pytanie: jak bardzo pamięć przeszłości kształtuje naszą teraźniejszość i jak będzie wyglądał w przyszłości pejzaż relacji polsko-żydowskich?
Przebudowa ostatniej części przestrzeni Galerii Powojnie była możliwa dzięki wsparciu Miasta Stołecznego Warszawy, Européenne du Musée de l`Histoire des Juifs de Pologne POLIN oraz Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce.
