Podobne kioski stały na każdym rogu byłego bloku wschodniego i Jugosławii: od tętniących życiem rynków po socjalistyczne osiedla mieszkaniowe. To właśnie w takich budkach kupowaliśmy hot dogi i zapiekanki, świeże jaja i kurczaki z rożna, wieńce pogrzebowe i prasę.
Pojawienie się pomiędzy blokami lub zabytkami kolorowych kiosków budowanych z materiałów o zupełnie innych walorach czy fakturze stanowiło ożywczy powiew nowoczesności, odmianę, wywoływało bardzo pozytywne skojarzenia, pisze we wstępie do albumu Anna Cymer.
Kioski, pomimo swoich skromnych rozmiarów, pełniły rolę znacznie większą niż suma ich fizycznych komponentów – były miniaturami przestrzeni publicznej, które promowały nowe formy interakcji społecznej i gospodarczej, dodaje Maciej Czarnecki.
Kiosk Batyskaf, Biała Podlaska. Zdjęcie: Zupagrafika
Album Kiosk The Last Modernist Booths Across Central and Eastern Europe
W maju 2024 ukaże się album, który zawiera niepublikowane dotąd fotografie ostatnich modernistycznych budek, znalezionych od Lublany po Warszawę i od Belgradu po Berlin, które przetrwały społeczno-polityczną transformację Europy środkowo-wschodniej pod koniec XX wieku. Niektóre z nich pozostają aktywne do dziś lub zmieniają swoje funkcje po renowacji; inne stoją porzucone, by powoli zniknąć z miejskich krajobrazów.
Kiosk KC190, Kragujevac, Serbia. Zdjęcie: Zupagrafika
Kiosk KAMI, Łódź. Zdjęcie: Zupagrafika
.jpg)
Kiosk K67, Belgrad. Zdjęcie: Zupagrafika
Zdjęcia ponad 150 kiosków, które są częścią tej wyjątkowej kolekcji, wykonane zostały przez założycieli Zupagrafika, Davida Navarro i Martynę Sobecką. Prolog i wstęp, napisali historyczka architektury Anna Cymer i reporter Maciej Czarnecki.
Album można już kupić w przedsprzedaży na stronie: www.zupagrafika.com/sklep/kiosk.
Kiosk K67, Ostrowiec i Lublana. Zdjęcie: Zupagrafika
Kiosk K67, Kielce. Zdjęcie: Zupagrafika
Nowy album Zupagrafika, Kiosk. W sprzedaży od maja 2024. Zdjęcie: Zupagrafika
Każdy z kiosków pokazanych w książce ma swój własny urok. Te, które przeszły renowację, jak kawiarnia "Kioski" w Berlinie, mieszcząca się w żółtym K67 drugiej generacji, wskazują na ponadczasowość i uniwersalność koncepcji Sašy J. Mächtiga, można odnieść wrażenie, że to zupełnie nowy projekt. Z drugiej strony, zniszczenie niektórych kiosków także jest fascynujące; wiele z nich pozostaje funkcjonalnych, mimo upływu dziesięcioleci. Ponadto typografia, grafika, szyldy i inne elementy dodane przez właścicieli, sprawiają, że każda budka zyskuje niepowtarzalny charakter.
