Wizje kobiecości wg Stiasny i Łempickiej
Punktem wyjścia wystawy „Blue Dress. Stiasny i de Lempicka” są szkice Łempickiej przedstawiające Rafaëlę, jej kochankę. Rysunki te nie były wcześniej nigdzie pokazywane i przez lata znajdowały się w posiadaniu wnuczki artystki, Chachy Foxhall. Wcześniej należały do Kizette, jedynej córki Tamary Łempickiej. Szkice pochodzą z ok. 1928 roku, kiedy artystka studiowała kobiecy akt. To właśnie w tym czasie Łempicka stworzyła niektóre ze swoich ikonicznych dzieł, m.in. „La Belle Rafaella”.
Helena Stiasny postanowiła wziąć na tapet przedstawienia kobiet z lat 20. XX wieku i poprosiła swoje przyjaciółki, by zapozowały jak niegdyś Rafaëla Tamarze Łempickiej. Szybko okazało się, że pozy z art déco są dla modelek koszmarne: wymagają nienaturalnych wygięć i nie da się w nich wytrzymać dłużej niż kilka minut. Są więc, w najpełniejszym sensie tego słowa, pozą, sztucznym zachowaniem stwarzającym jedynie pozory prawdy. Przywodzić to może na myśl stwierdzenie Judith Butler o tym, że płeć jest rodzajem performansu.
Obrazy stworzone przez Helenę Stiasny są okazją do refleksji nad zmieniającym się obrazem kobiety. Wystawa prac Stiasny i szkiców Łempickiej ma też skonfrontować figurę uwodzicielki i kochanki z postacią bliskiej przyjaciółki, w której siostrzeńskie spojrzenie na kobiecość pozwala dostrzec nie tyle obiekt pożądania, ile osobę wraz z jej podmiotowością, psychiką i granicami.
Wernisaż wystawy „Blue Dress. Stiasny i de Lempicka” odbędzie się 8 lipca o godzinie 18:00 w warszawskim Metropolitan, przy placu Piłsudskiego 1. Wystawę będzie można oglądać do końca lipca.
Helena Stiasny "Rafaela (Olga)", 2024. Zdjęcie: dzięki uprzejmości Heleny Stiasny
