Wyczuwalna woń deski orzechowej, farb i werniksu, ale też przyjemne nuty cytrusowe - tak pachnie "Dama z gronostajem", słynne dzieło Leonarda da Vinci. Naukowcy we współpracy z historykami i konserwatorami sztuki, nie tylko wychwycili konkretny zapach tego dzieła, ale także zrekonstruowali go i zamknęli we... flamastrze. Po jego otwarciu dokładnie można poczuć jak pachnie wybitne dzieło. Twórcy biblioteki zapachów nie próbują jednak odtwarzać pierwotnego zapachu sprzed wieków, badany jest ten obecny. Do analizy wykorzystali specjalną aparaturę, zakupioną w 2021 roku, kiedy ruszał projekt badawczy.
"Dama z gronostajem", Leonardo da Vinci. Zdjęcie: Wikimedia Commons
Pełniejsze doświadczenia muzealne
Zapach obrazów, rzeźb i innych obiektów zabytkowych miałby dopełnić doświadczenia muzealne zwiedzających o zmysł węchu. Ostatecznie nie tylko sam wygląd zabytków może być interesujący. Prezentowanie zapachów poszczególnych dzieł wzmocniłoby też odbiór sztuki przez osoby niewidome.
Ale czy wydobyte zapachy będą prezentowane zwiedzającym? Flamaster z zapachem dzieła Leoanarda da Vinci zostanie póki co udostępniony zwiedzającym Muzeum Czartoryskich w Krakowie w ramach testu.
Analizy zapachowe w pierwszej na świecie bibliotece zapachów dzieł sztuki i zabytków prowadzą: dr hab. Tomasz Sawoszczuk, prof. Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie; prof. dr Matija Strlič z Uniwersytetu w Lublanie, mgr Elżbieta Zygier z Muzeum Narodowego w Krakowie oraz mgr Darko Knez z Muzeum Narodowego Słowenii.
Do bazy zapachów Odotheki trafią poza „Damą z gronostajem”: wielkoformatowy projekt witrażu "Bóg Ojciec" i pastel "Macierzyństwo" Stanisława Wyspiańskiego, Traktat krakowski, czyli XVI-wieczny dokument, którego rezultatem był hołd pruski, puder stworzony przez dr. Lustera w początkach działalności firmy Miraculum, praca Aliny Szapocznikow "Zielnik" wykonana z żywicy poliestrowej, wykonana z wełny koziej XVII-wieczna burka Stefana Czarnieckiego oraz "Dziewczynka z chryzantemami" Olgi Boznańskiej.
Powyższe obiekty wytypowano ze względu na ich zróżnicowaną historię, wyjątkowe znaczenie w kolekcjach, a także różnorodność pod względem materiału, z jakiego zostały wykonane. Odothekę będzie można rozbudowywać o zapachy zabytków z całego świata.
Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie
Muzeum Książąt Czartoryskich w Krakowie to oddział Muzeum Narodowego w Krakowie. Stała ekspozycja w Pałacu Muzeum Książąt Czartoryskich prezentuje jedną z najcenniejszych kolekcji w Polsce. To właśnie tu można zobaczyć arcydzieło światowego malarstwa „Damę z gronostajem” Leonarda da Vinci, jeden z jego najsłynniejszych obrazów, namalowany około 1489-1490 roku.
Zobacz też:
